Ondemocratisch waterschap op een droogje

Waterschap Rivierenland kan uitvoeren van haar taken niet meer betalen. De schuldenlast van 440 miljoen euro gecombineerd met de kosten van dijkverzwaring in haar werkgebied doen het bestuur de handdoek in de ring gooien. Is dat falen, is dat onkunde?

Nee, met de kunde over wát er moet gebeuren in het rivierengebied qua beheersing van de waterstand en de sterkte en toestand van rivierdijken is niets mis. Technisch heeft WSR in Tiel zijn zaakjes wel op orde. Maar bestuurlijk is er fors wat misgegaan, daar faalt het schap deerlijk, en dat is te wijten aan het volkomen ondemocratische stelsel van besturen dat aan de Blomboogerd in Tiel wordt gehanteerd.

En het is maar de vraag of de verkiezingen van nieuwe bestuursleden over een paar dagen wat oplossen. Zou een Tielse oud-wethouder die vooral veel met wielersport heeft en nu een nieuw baantje zoekt, verandering kunnen brengen. Of de voorzitter van een grote telersorganisatie die vooral opkomt voor het belang van water voor de fruitbomen van zijn leden? Ik ben bang van niet, WSR zal vooral duurder worden, wij gaan de schade betalen die het dagelijks bestuur heeft aangericht in de afgelopen twee bestuursperioden.

Voor waterschappen ontbreekt in de wet een norm voor de houdbare maximale schuld. De waterschappen zelf denken nu dat deze norm voor een waterschap moet liggen tussen de 200 en 250 procent van de jaarlijkse belastinginkomsten van een waterschap. Dat is veel hoger dan voor een gemeente of een provincie is toegestaan omdat de bedrijfsvoering van waterschappen veel kapitaalintensiever is.

De boodschap deze week richting regering dat de dijkverzwaring niet kan doorgaan omdat de kosten veel hoger zijn dan gedacht, wijst op een veel groter falen. Enerzijds is een waterschap een vergeten hoek van de bestuurlijke kosmos in ons land, zodat besturen ongestoord schulden kunnen maken en plannen kunnen begroten die uiteindelijk rampzalig blijken.

Anderzijds worden die voorstellen aangenomen door bestuursleden die meer vertegenwoordigers zijn van belangengroepen dan dat ze verantwoording schuldig voelen aan de inwoners. De agrarische wereld en de grote bedrijven hebben immers ongeacht de uitkomst van verkiezingen samen al een meerderheid in het bestuur. En benoemen zelf hun riant betaalde dagelijkse bestuurders. Ook al zouden we massaal komen stemmen als burgers, dan nog is die invloed niet weg. Tegen bestuursleden die nog nooit gehoord hebben van de aanduiding ‘zonder last of ruggenspraak functioneren’ win je het niet.

Het waterschap in Tiel kijkt nu naar de minister voor een oplossing. Het kan wel even duren voor die er is. En waarschijnlijk zijn opmerkingen als bovenstaand volgens de bestuurders in Tiel helemaal niet waar. Ze zullen zeggen wel degelijk naar de burger te luisteren. ‘Kijk eens naar de klankbordgroepen die de afgelopen twee jaar overal langs de dijktrajecten actief zijn geweest? De nadruk op het willen luisteren naar de verhalen van bewoners die met een mooie camper op dorpspleinen zijn opgehaald?’ Iets van die orde.  De tekeningen liggen er, de noodzaak van dijkverzwaring is aangetoond, maar overtuigt me niet helemaal.

Het was gewoon propaganda, bedoeld om georganiseerde weerstand tegen het verbreden van dijken, rooien van groen of zelfs slopen van huizen in de kiem te smoren. Nep-meebeslissen. En nu zitten wij burgers met de gebakken peren, die we niet eens mogen opeten, maar wel gaan betalen, let maar op.

Twee, drie keer duurder dan gedacht wordt de dijkverzwaring. Als of je een huis laat bouwen door een kleuter. Natuurlijk zijn er experts in het WSR-gebouw geweest die daarvoor hebben gewaarschuwd. Maar in een ondemocratische organisatie als een waterschap kunnen die kennelijk genegeerd worden. Niemand ook die uit de school zal klappen over de invloed van de grote aannemercombinaties, een bestuurlijk-industriële motor van formaat die er alleen op uit is hun schoorsteen te laten roken. En die bovendien in de huidige tijd zijn eigen rekening kan schrijven, er is immers veel meer vraag dan zij aanbod hebben.

Wanneer er na woensdag 20 maart witte rook is over wie de nieuwe baas wordt over de rokende puinhoop die het oude waterschapsbestuur achterlaat, begint een moeizaam proces. Reparaties kosten nu eenmaal meer tijd dan fluks plannen schrijven en een offerte vragen. En vergen meer deskundigheid dan er de afgelopen periode door het waterschapsbestuur is getoond.