Kolommetje: gehaktbal

Wimke en Dien Vermaas aan de middagmaaltijd in hun huisje aan de Dorpsstraat, aan de noordkant van de stad. Hij is restauratietimmerman, maar vertelt vooral ponyliefhebber te zijn. Zij heeft groenten, aardappels, jus en wat vlees gemaakt. Warm eten ze doorgaans tussen de midddag.

Lieve mensen in een lief huisje, alle benodigdheden en een forse collectyie pollepels en schuimspanen naast en boven het aanrecht, overal bloemen, een tafelkleed, een haard. Een keuken is om in te leven.

Terugkijkend naar dat bezoek, meer dan 25 jaar geleden inmiddels, overvalt me weer de behaaglijkheid van dat tafereel, twee mensen die elkaar aanvoelen, rekening met elkaar houden, die het goed hebben met elkaar en een stil en tevreden bestaan leiden. De geur toen ik binnenkwam was die van de jaren vijftig, bewerkt eten als waar nu voor wordt gewaarschuwd, bestond niet eens. Zo ging het lang, tot het grootkapitaal zich ermee begon te bemoeien. En alle gewone mensen dwong zich te gedragen, te eten en te bekijken wat zíj verkopen. Nu zal Wimke geen Facebook hebben gekend, maar wie nu zo oud is als hij toen, heeft waarschijnlijk wel dat appje op zijn telefoon en houdt zo contact met de familie en kleinkinderen. Kleinkinderen die alleen nog op Facebook zijn omdat oma zo met ze praat. Zelf zijn ze allang naar elders uitgeweken. Maar het blijft een rare combinatie: de dwang tot gebruiken, eten en beleven komt vanuit een kantoor met betaalde mensen ergens in een zaal vol computers. Op de verdiepingen erboven de directies, die de grote lijnen en de plannen bedenken.

Wim en Dien hebben daar nog geen weet van, ze leven hun leven, hij met zijn pony’s, zijn werk, zijn veilig thuis. Zij tevreden in de rol van echtgenote, verzorgster, nog onbekend met de digitale wereld die zich langzaam aan het ontvouwen is.

Wat een gewichtige opmerkingen allemaal, maar ik vind het belangrijk te melden dat het ook anders kán dan we nu doen. Maar dat we niet meer de keuzes hebben van toen. Je kunt je niet aan de digitale wereld meer onttrekken. Anders zou u dit niet kunnen lezen bijvoorbeeld. Maar de bedrijven die zich bezighouden met het verzamelen van waar u naar kijkt en waar u van houdt vind ik niet helemaal kosjer. Alhoewel, het zal allemaal wel efficiënter zijn dan toen een winkel moest adverteren en maar moest zien wat dat aan extra klandizie opleverde. De vertegenwoordiger die in de winkel langskwam kon niks garanderen, alleen dat herhaald een mooi hoekje in een krant gebruiken uiteindelijk wel resultaat zou opleveren. Websites bestonden niet, dus papier was nog machtig. Nu niet meer, wanneer je de papierenkranten voor een groot publiek bekijkt is het één en al huilverhalen en onheil dat je tegemoet springt. Als het maar een emotie oproept, dan krijg je aandacht, is de simpele maar effectieve formule. Bijna niemand weet nog dat er ook échte emoties bestaan, het genoegen van samenzijn zonder pretenties of doel, een gehaktbal tussen de middag, met witlof en aardappels. De zon die door je raam schijnt en een fleurig gordijn ernaast. Daar ga ik voor.