Tiel financieel op orde?
Opinie
Het college presenteerde twee weken geleden de meerjarenbegroting voor de jaren 2021 – 2024. Wethouder Melissen had er terecht gemengde gevoelens bij. Want om de begroting sluitend te krijgen, moest er fors gesneden worden in bestaande uitgaven, subsidies en voorzieningen en moesten ook een aantal gemeentelijke belastingen omhoog. Als die bezuinigingen en lastenverzwaringen overeind blijven is er ruimte voor een aantal door het college wenselijk geachte investeringen. De raad heeft de vrije hand om de begroting te wijzigen mits er maar gezorgd wordt dat deze sluitend blijft.
Tot nog toe zagen we dat er nauwelijks lucht zit tussen wat het college wil en de opstelling van de coalitie van de raad. Het coalitieakkoord ‘Tiel op Orde’ is tot nu toe door coalitie en college heilig verklaard ongeacht de omstandigheden en de budgettaire ruimte. Dat direct na het opstellen van het akkoord bleek dat het financiële fundament waarop dit coalitieakkoord gebouwd was veel slechter was, dan verondersteld, vormde geen aanleiding om het ambitieuze akkoord aan te passen aan de nieuwe financiële gegevens. Nadien kreeg het gemeentelijk huishoudboekje tegenvaller op tegenvaller te incasseren en diverse onverwachte uitgaven te verwerken. Het gevolg is dat de algemene reserve, die toch al krap was, verder daalde en Tiel één van de in financieel opzicht zorgenkinderen van de provincie werd.
We staan als gevolg van de Covid 19 pandemie aan de vooravond van een wereldwijde recessie. Die zal – laten we hopen dat het anders uitvalt – Nederland als handelsnatie hard treffen. Anders dan bij vorige meerjarige dips in de conjunctuur start de Rijksoverheid deze periode van een krimpende economie met een flink opgelopen staatsschuld. Die kan niet eindeloos oplopen. Gemeenten mogen daarom niet rekenen op een beduidend hogere en misschien wel op een lagere bijdrage uit het gemeentefonds. Het plan van de Rijksoverheid om de grotere gemeenten een groter deel van de gemeentefondsgelden toe te kennen ten koste van de kleintjes zal daarbij ook niet helpen. Ook de provincie Gelderland heeft al veel geld uitgegeven en zal wellicht nog dieper in de welgevulde beurs moeten tasten om bedrijven en voorzieningen in de provincie bij het doorkomen van de huidige crisis te steunen. Daar zal weinig begrip zijn voor een gemeente die enorm investeert in zaken die niet strikt noodzakelijk zijn, terwijl die gemeente al flink in de financiële zorgen zit.
Tegelijkertijd zal de inwoner in die geschetste toekomstverwachting ook de nodige tikken krijgen. De werkloosheid zal stijgen, gevolgd door een groter beroep op de sociale voorzieningen, terwijl de inkomens van de werkenden niet of weinig zullen stijgen. Vakbonden worden nu al wereldvreemd genoemd wanneer zij forse looneisen stellen. Al jaren zijn de lagere overheden door stijgende tarieven van gemeenten, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen de grote afromers van de welvaartsgroei van de Nederlanders. Die ontwikkeling zet zeker in Tiel door. Waterschap Rivierenland, Avri en de gemeente Tiel hebben voor 2021 al flinke lastenverzwaringen aangekondigd.
In die situatie is het de vraag of de plannen van de gemeente om verder te gaan met het investeren van grote bedragen om de stad aantrekkelijk te maken nog wel passend zijn. Coalitie en oppositie zullen zich tijdens de komende begrotingsvergadering van de gemeenteraad moeten afvragen of het financieel ontzien van de inwoners nu niet belangrijker is. Zeker wanneer je bedenkt dat nu al meer dan 30 % van de Tielenaren de grootste moeite heeft om al hun rekeningen op tijd te betalen.
Je kunt je ook afvragen of veel van de voorgestelde bezuinigingen wel zo verstandig zijn. Met bezuinigen wordt doorgaans veel gemeenschapsgeld vernietigd. Belangrijke thema’s waar door de gemeente en anderen al veel tijd en dus geld aan besteed is, verdwijnen in de ijskast. Dat levert frustraties op bij besturen van organisaties en uitvoerende ambtenaren, demotiveert inwoners en is slecht voor het vertrouwen in de politiek en het bestuur. Opnieuw wordt de kaasschaaf gehanteerd en ontbreken keuzes die echt bijdragen aan een betere financiële positie. De maatschappelijke effecten van de bezuinigingen zijn niet of nauwelijks gemotiveerd in de begroting. Daar komt bij dat verschillende bezuinigingen boterzacht zijn. Bij de vele bezuinigingsrondes die de gemeente sinds 2000 achter de rug heeft, bleek te vaak dat ingeplande bezuinigingen in de praktijk slechts voor een deel gerealiseerd werden. In de begroting valt op dat er nauwelijks ruimte is om tegenvallers op te vangen en dat er aan het op peil brengen van de geslonken reserves geen woord besteed wordt.
Het is duidelijk. Tiel is financieel nog allerminst op orde. Het woord is nu aan de gemeenteraad om de juiste stappen te zetten.
Reacties zijn gesloten.