Forse bezuinigingen en lastenverzwaringen maar begroting Tiel is sluitend

“Tiel heeft een sluitende begroting. Een begroting waarbij we niet alleen een dekking hebben kunnen vinden voor het tekort, maar ook nog kunnen investeren in de stad. Daar ben ik blij mee. Het was een gigantisch karwei, maar het is gelukt. Hoe de verwachte cijfers er voor volgend jaar precies uit gaan zien, weten we na de behandeling in de gemeenteraad. Onze raad heeft voldoende knoppen om veranderingen aan te brengen. Wanneer er iets toegevoegd wordt, moet er wel iets anders wijken of moet er nog meer bezuinigd worden. Maar de keuzemogelijkheden zijn er. Ik vind het ook fijn dat we vitale voorzieningen zoals de schouwburg, de bibliotheek en de sportvoorzieningen in stand kunnen houden. Natuurlijk is het vervelend dat alleen een sluitende begroting mogelijk bleek nadat we belastingen verhogen en flink bezuinigen. Maar ook dat staat ter discussie mits er alternatieve dekking gevonden wordt, of voorstellen geschrapt”.

Met deze inleiding opende wethouder Melissen het persgesprek over de programmabegroting voor de jaren 2021 – 2024. Zonder bezuinigingen en lastenverzwaring zou het tekort in de komende vier jaar oplopen van 1,962 miljoen euro in 2021, via 3,833 en 3,192 naar 2,838 miljoen in 2024. Zo’n uitkomst zou voor de provincie onacceptabel zijn.

Belasting verhoging

De OZB gaat naast de inflatiecorrectie 10 % extra omhoog. Door deze nieuwe extra verhoging is Tiel niet langer de goedkoopste gemeente in de regio. Landelijk gezien blijft Tiel een middenmoter. Naast de OZB gaat ook de hondenbelasting en de toeristenbelasting omhoog. Omdat de inwoners voor 2021 ook moeten rekenen op een flinke verhoging van de afvalverwijderingsbijdrage en de heffingen van het Waterschap Rivierenland en de overige tarieven van de gemeente met de inflatiecorrectie verhoogd zullen worden, zal de burger flink meer geld kwijt zijn aan lagere overheden.

Ook het parkeren wordt duurder. Melissen: “De ervaring elders leert dat een wat hoger tarief de mensen niet afschrikt om naar een stad te komen. Bovendien blijven onze tarieven billijk”.

Status ‘artikel 12 gemeente’ nog ver weg

Wanneer een gemeente niet meer op eigen kracht aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen, kan de artikel 12 status in beeld komen. De gemeente komt dan onder curatele van de provincie en krijgt extra geld uit het gemeentefonds. Daarvoor is nodig dat de gemeente alle toegestane belastingmogelijkheden voor de inwoners geheel benut. Die situatie is voor Tiel nog ver weg. Er is als dat nodig mocht zijn nog veel ruimte om de lasten te verhogen en daardoor meer bestedingsruimte te scheppen of tekorten te dekken.

Voorstellen voor 2021

De voorstellen voor 2021 zijn verdeelt in een rijtje van investeringen en eenmalige uitgaven die het college onvermijdelijk acht en een aantal wensen waar de raad uit kan kiezen. Voor nieuwe uitgaven is in totaal 400.000 euro beschikbaar. 200.000 hiervan is bedoeld voor incidentele uitgaven en 200.000 voor structurele uitgaven. Met 200.000 aan structurele uitgaven per jaar kun je door de lange afschrijftermijn ieder jaar afhankelijk van afschrijftermijn en renteniveau een veelvoud investeren.

Onvermijdelijke uitgaven in 2021

Het college acht het onvermijdelijk om de afsluitpalen voor autoverkeer van de binnenstad te vervangen (kosten 350.000 euro, jaarlast circa 48.000 euro). De toegangsdeuren tot de parkeergarage moeten ook vernieuwd worden (eenmalig 20.000 euro). Er is, naast de plannen voor de VMBO-afdeling van het Lingecollege 1,1 miljoen nodig voor verbetering en uitbreiding van andere scholen (jaarlast 53.000) . Voor de eigen organisatie begroot het college 250.000 voor de invoering van de nieuwe wet omgevingsvisie. We treffen tot slot een bedrag van 98.000 voor het labelen van inkomsten van de gemeentelijke havens.

Wensen

Een greep uit het wensenlijstje voor 2021

Gastvrije Waaldijk 125.000 euro (eenmalige uitgave), versterken bermen Bommelweg en vervangen deklaag (investering 900.000 euro; jaarlast vanaf 2022 69.000 euro) en nieuwbouw voor de VMBO-afdeling van het Lingecollege op het Veilingterrein van 17,7 miljoen. Die nieuwbouw gaat volgens een voorlopige schatting op jaarbasis vanaf 2024 305.000 euro kosten.

Appelpop en Fruitcorso moeten vanaf 2021 veel kosten die de gemeente tot nu toe voor zijn rekening nam zelf betalen. Als compensatie daarvoor heeft het college op het wensenlijstje een bedrag van 90.000 euro per jaar opgenomen dat bij toekenning nog tussen beide organisaties verdeeld moet worden.

Investeringsagenda

Het college komt ook met een investeringsagenda. We noemen alleen de grootste posten: het inrichten straten binnenstad 2,8 miljoen (wordt in 40 jaar afgeschreven vanaf 2025); autoluwe binnenstad 200.000 euro (afschrijvingstermijn 15 jaar vanaf 2025) verplaatsing coffeeshops (40.000 in 2021 en 39.500 in 2022); transformatie van het kernwinkelgebied 245.000 in 2021 en 195.000 euro in 2022; uitdiepen/baggeren Waalhaven in 2023 en 2024 steeds 325.000 euro, hoofdwegen en wegen centrum op orde brengen (vanaf 2021 ieder jaar 292.000 euro).

Tot de investeringsagenda behoort ook de herinrichting van de Waal- en westzijde van de Waalkade, de rondweg in Passewaaij afmaken en een derde ontsluitingsweg voor Passewaaij. Deze zijn nog niet gedetailleerd met bedragen in de planperiode 2021 – 2024 opgenomen.

Bezuinigingen

Om de noodzakelijke investeringen en een deel van de overige gewenste uitgaven en investeringen te realiseren, stelt het college voor om in 2021 twee miljoen, in 2022 en 2023 ieder jaar bijna vier miljoen en in 2024 ruim vier miljoen euro te bezuinigen. Melissen schrijft in de begroting: “Gezien de omvang van het totaal kan het niet anders dan dat daar behoorlijke pijnlijke punten bij zitten. Die gaan op veel plaatsen in de Tielse samenleving pijn doen. Wij zijn echter van mening dat we niets anders kunnen. Willen we een aantrekkelijke gemeente zijn en blijven voor inwoners, bedrijven en bezoekers dan moeten we investeren in onze voorzieningen.”

Wanneer je het overzicht van de bezuinigingen en wenselijke investeringen bekijkt, valt op dat het college het accent legt op een aantrekkelijke binnenstad en bereikbaarheid. Ook voor het verbeteren van het imago wordt geld uitgetrokken.

Corona

Dit jaar kan de gemeente naar schatting alle kosten en de inkomstenderving die het gevolg zijn van corona betalen uit een rijksbijdrage van rond de twee miljoen euro. Of dat ook voor 2021 zo zal zijn is nog niet zeker.

Weerstandsvermogen en financiële toekomst

Het weerstandsvermogen zal dit kalenderjaar door allerlei onverwachte uitgaven, tegenvallers bij projecten en kostenoverschrijdingen flink krimpen en wel van 13 naar 10 miljoen euro. De kans dat dit voor de gemeente relatief kleine bedrag in 2021 verder daalt lijkt aanzienlijk. De lijst van risico’s die de gemeente zelf loopt en die bij de gemeenschappelijke regelingen (vooral Werkzaak) genoemd wordt is groter dan het reservebedrag. Wethouder Melissen noemde tijdens het persgesprek over de begroting het weerstandsvermogen klein maar voldoende. Tegelijkertijd lezen we in de begroting bij solvabiliteitsrisico (solvabiliteit is de financiële gezondheid van organisaties): In het algemeen wordt een getal van tussen de 25 en 40 % als een minimum gezien. Met een solvabiliteitsrisico van 16 % zit de gemeente Tiel daar ver onder. Het college voorziet dat er vanaf 2022 en volgende jaren aanvullende maatregelen (toevoeging auteur: lees lastenverzwaringen en bezuinigingen) nodig zullen zijn.

Overzicht bezuinigingen

Wij sluiten deze bijdrage over de begroting 2021 – 2024 af met een overzicht van geïnventariseerde bezuinigingen die voor een flink deel al in de conceptbegroting verwerkt zijn. Hoe de bezuinigingen er precies uit gaat zien, weten we pas na de behandeling in de raad. Deze begrotingsraad is woensdag 11 november vanaf 14:00 uur. De raad kan met meerderheid van stemmen voorstellen schrappen, vervangen of toevoegen.

Op het gemeentelijk apparaat, binnen gemeentelijke organisatie en gemeentelijk onroerend goed

• Gemeentehuis alleen op afspraak en slechts enkele dagdelen voor vrije inloop openstellen

• Verkoop koetshuis in de tuin gemeentehuis

• Een directielid minder

• Een of twee teammanagers minder

• Een wijkcoach minder

• Verplicht een dag thuiswerken en een dag minder reiskosten uitbetalen; vrijkomende ruimte in stadhuiscampus verhuren aan UWV, die heeft meer ruimte nodig

• Scherper inkopen, minder vaak aanbesteden door grensbedrag te verlagen

• Lidmaatschappen en abonnementen schrappen

• Warenmarkt verzelfstandigen

• Gemeente plaatst geen verkiezingsborden meer bij verkiezingen

• Verkoop deel sportveld Lingecollege

• Opbrengst hondenbelasting niet langer alleen gebruiken voor poepbeleid en uitlaatveldjes maar ook voor algemene doeleinden

• Meer vaart zetten achter verkopen overtollige stukjes gemeentegrond

• Werk van gemeente voor regionale regietaken bij regio in rekening brengen

• Verkoop niet-strategische panden versnellen

• Verminderen scholenbudget ambtelijke organisatie

• Rioolheffing verlagen en OZB verhogen (geeft meer vrije bestedingsruimte en minder geld voor rioolonderhoud en verbetering)

Organisaties, sport en onderwijs

• Scholen laten betalen voor inzet sportcoaches bij maatschappelijke organisaties (college weet niet of dat haalbaar is)

• Bij einde contract stoppen met buurtcoaches of aanstelling verminderen. (college weet niet of dit gaat lukken)

• Opzeggen bij afloop contract met SportFriends voor maatschappelijke stage en coördinator brede school

• Scholen meer laten betalen voor cultuuronderwijs (college weet niet of dit haalbaar is) en cultuurcoaches meer laten doen

• Afschaffen financiële gelijkstellingsregeling voor nevenvestigingen van scholen (lijkt ook niet haalbaar)

• Subsidie aan Bua Hatti verlagen

• Alle subsidies integraal met 5 % verlagen

Wat individuele inwoners gaat raken

• Geen geld meer reserveren voor integratie

• Jaarlijks voortaan 50 euro heffen bij verstrekking vervoerspas voor mensen met een beperking of slechte mobiliteit.

• Leerlingen naar speciaal onderwjs pas vervoeren wanneer afstand woning – school meer dan zes kilometer bedraagt.

• Verhoging parkeertarieven

• Minder of geen gratis parkeerdagen (raakt ook winkeliers en horeca)

• Gemeente verstrekt geen cadeau meer bij geboorteaangifte

• Verhoging OZB en andere belastingen en heffingen

Wat organisaties en daardoor toch ook weer individuele burgers gaat raken

• Afschaffen subsidie aan verenigingen die belangen van inwoners met migratie achtergrond behartigen

• Verhoging van leges voor vergunning voor evenementen

• Budget wijkinitiatieven verlagen

• Verlaging kosten gemeente van grote evenementen

Diversen

• Verhogen liggelden haven

• Bijdragen aan Gemeenschappelijke regelingen verlagen met 5 %

• Verhogen toeristenbelasting

• Geen leasebloembakken in de binnenstad

• Beeldkwaliteit binnenstad op niveau houden met minder middelen

Persbericht gemeente Tiel van 21 oktober 2020:

Inspraakavond begroting gemeente Tiel

Op donderdagavond 5 november houdt de gemeenteraad een inspraakavond voor inwoners en organisaties. Op deze inspraakavond kunnen inwoners en andere belanghebbenden inspreken over de concept begroting 2021-2024. Wilt u inspreken op deze avond? Meldt u zich dan aan.

Waarom deze inspraakavond?

De gemeenteraad verwacht dat veel mensen willen inspreken over de concept begroting 2021 – 2024. Om de inspraak binnen de geldende coronamaatregelen te kunnen organiseren is besloten om een aparte avond hiervoor te organiseren. Op deze avond worden de coronamaatregelen dan ook in acht genomen, zodat ieders gezondheid wordt gewaarborgd.

Deze avond vervangt de mogelijkheid om in te spreken bij de vergadering van de commissie Beleidscyclus op 28 oktober en de raadsvergadering van 11 november. Van de inspraakavond worden video-opnames gemaakt. Deze opnames zijn live te zien via https://ris2.ibabs.eu/Tiel

Aanmelden om in te spreken

Wilt u inspreken? Dan moet u zich voor dinsdag 3 november 12.00 uur aanmelden bij de griffie via griffie@tiel.nl. Schrijf in uw mail:

• naam, adres, telefoonnummer

• het onderwerp waarover u wilt inspreken

• eventueel namens wie u inspreekt.

Let op: Per organisatie kan één persoon inspreken.

Na aanmelding krijgen insprekers op woensdag 4 november een bericht. Hierin leest u hoe laat u naar verwachting aan de beurt is. Daarnaast krijgen insprekers informatie over hoe om te gaan met de coronamaatregelen tijdens deze inspraakavond.