Kolommetje: Gratie

Arend Jan Flink was zo’n dominee waarvan je denkt: die mag op mijn begrafenis spreken, wat zal ik benieuwd zijn naar zijn verhaal. Hij was hervormd dominee, verbonden aan onder meer de Maartenskerk hier in Tiel. Een onconventioneel man, met een speels intellect, die vooral aandacht had voor de mooie en aangename kanten van iemands zijn. Een gesprek met hem was altijd een genoegen, je kwam er verfrist uit, je had iets van hem geleerd. Vooral de manier waarop hij zijn argument formuleerde was verrassend: hij keek nooit naar begin of resultaat van een vraag, maar begon middenin. Die techniek gebruik ik nog steeds wanneer me wordt gevraagd voor deze of gene een tekst te maken.

Ik bezocht hem menigmaal in het grote huis aan de Koornmarkt, waar ooit de in Tiel bekend dokter Ter Braak woonde en waar zijn neef Menno ter Braak, de dichter, regelmatig op bezoek was. Nu woont fotograaf Raphael Drent er. En Flink zat er ook een tijd, het was er binnen een gezellige bende, enigszins studentikoos. Maar gelukkig stond het vol boeken in zijn werkkamer die links van de entree aan de straatzijde was. Hij kon onze redactie schuin aan de overkant zien, we zaten een tijd lang in het voormalig hotel Suisse, met op de onderverdieping een biljartcafé waar Ruud van den Berg achter de tap stond.

Dominee Flink was eigenlijk allesbehalve een dominee, althans wat je van zo iemand verwacht. Ik vond hem een beetje rock and roll, op zijn terrein dan. Zijn gemeenteleden vonden zijn preken en diensten geloof ik wel interessant en stichtelijk, te oordelen naar de dienst die ik bijwoonde in verzorgingshuis Walstede aan de Konijnenwal, waar een aparte ruimte zowel de katholieke als protestantse bewoners voor gebed diende. Het aardigst van die ruimte vond ik nog dat kruis aan de muur, gemaakt van een paar stukken oude wijnrank. Die plant staat in de bijbel voor het immer groeiend geloof, met tentakels die zijn hele omgeving vastpakken.

Arend Jan viel, mogelijk om zijn wat onconventionele kijk op geloof, uit de gratie van het protestantse kerkbestuurders. En hij vertrok naar een baan in het gevangeniswezen geloof ik. Nu ik zo aan hem denk, zie ik ook die enorme berg gruis die aan de Nieuwe Tielseweg ligt te wachten op een bestemming als ondergrond voor een straat of weg. Dat is het laatste wat rest van een met Walstede vergelijkbaar gebouw dat daar stond, verzorgingshuis Westlede, er bestaan bouwplannen voor het terrein. Klassieke verzorgingshuizen zijn net als die dominee toen uit de gratie, en bijeen komen voor een gebedsdienst ook al. Wie wil kan voor een prikkie de Maartenskerk kopen, of de gereformeerde kerk aan de Schaepmanstraat. De protestantse gemeente heeft aan het kerkje op Drumpt tegenwoordig genoeg. De Heer is aan de verliezend hand in dit land.

Woning Koornmarkt in 1998