Terugblik op Tiel in 2018: Kunst en cultuur(historie)

In deze aflevering van onze serie ‘Terugblik op 2018’ aandacht voor kunst en cultuur.

Bodemvondst in Medel naar Leiden

In maart 2018 was er opnieuw veel aandacht voor een tot dan toe geheim gehouden vondst bij de opgravingen op Medel. Het betrof een ongeveer 5600 jaar oud familiegraf waarin zich de resten bevonden van minimaal acht personen waaronder twee jonge kinderen. Het is tot nu het grootst bewaarde graf uit die periode, dat in Nederland gevonden is. Vanaf april werd de vondst tentoongesteld in het rijksmuseum voor Oudheden in Leiden op de afdeling Archeologie van Nederland. Het maakt daar deel uit van de vaste collectie. Bij dit grote graf zijn ook enkele graven met één dode per graf ontdekt. Eén daarvan heeft inmiddels een vaste plek gekregen in het Flipje- en Streekmuseum in Tiel.

Gouden Terebinth voor vrijwilligers Ter Navolging

De stichting Ter Navolging Tiel ontving in 2018 de Gouden Terebinth voor haar inzet voor het behoud van historische begraafplaatsen. Tijdens het op 6 september 2018 ter gelegenheid van het 4e Lustrum van de Stichting Ter Navolging Tiel gehouden Symposium werd aan Ter Navolging de Erfgoedprijs van de vereniging Oudheidkamer Tiel uitgereikt. Tijdens dit druk bezochte symposium werd de noodklok geluid voor het voortbestaan van historische begraafplaatsen en belangrijke graven op deze en andere begraafplaatsen. Door toename van het aantal crematies ontbreken vaak de financiën en de aandacht voor het zo belangrijke funeraire erfgoed.

Vrijwilligers van de stichting, die naast ter navolging ook de Joodse begraafplaats onderhoud, waren in 2018 weer volop actief. Naast het routine onderhoud werden met deskundige hulp graven gerestaureerd en exposities ingericht in het baarhuisje van Ter Navolging en het metaheerhuisje van de Joodse begraafplaats. leden van de stichting ontvingen verschillende groepen waaronder scholieren op de beide begraafplaatsen voor een rondleiding.

Vinkenhof gerestaureerd

‘Het is een stukje beeldbepalende identiteit van onze mooie Hanzestad’ zei Herman Suijdendorp, directeur beheerder van woningbouwcorporatie SCW over de Vinkenhof tijdens de feestelijke oplevering van de gerenoveerde woningen van de Vinkenhof in Tiel-Oost. Tijdens een langdurige verbouwing en restauratie werd bijna alles gesloopt met uitzondering van de karakteristieke voorgevels. Die bleven staan. Mooi dat dit buurtje zijn uiterlijke gezicht behouden heeft.

Agnietenhof en Zinder bloeien

Zinder is niet voor niets gebouwd. Het nieuwe cultuurcentrum annex bibliotheek werd in 2018 druk gebruikt. De bibliotheek organiseerde tal van cursussen en bood een groot aantal educatieve activiteiten aan. Het gebouw trok veel mensen die er komen lezen of studeren, het Zindercafe ontwikkelt zich tot een belangrijke ontmoetingsplek in Tiel en het Zinder poppodium trekt ook veel meer bezoekers dan het vroegere Twentietoo.

Ook de Agnietenhof draaide dit jaar goed. Het aantal bezoekers van de voorstellingen steeg flink en ook het filmtheater trekt steeds meer liefhebbers van de betere film.

Gluren bij de Buren

Nieuw was dit jaar ‘Gluren bij de Buren’. Een huiskamerfestival waarbij in 23 huiskamers lokale artiesten, zoals koren, singer-songwriters, theatermakers, dansers en musici gratis optredens verzorgden. Het evenement trok 2000 bezoekers. De volgende editie in 2019 is ondertussen al helemaal volgeboekt.

Bioscoop laat op zich wachten.

Arcaplex de exploitant van de metro-bioscoop in de Waterstraat heeft de overeenkomst met de gemeente Tiel over de bouw van een nieuwe bioscoop laten verlopen. Daardoor is het onzeker of de bouw op de plaats van de vroegere bibliotheek tegenover Zinder wel doorgaat. Het gemeentebestuur onderzoekt andere mogelijkheden om toch een nieuwe bioscoop op of nabij het cultuurkwartier te realiseren.

Open monumentendag

De Oudheidkamer nam dit jaar het initiatief om de open monumentendag in Tiel nieuw leven in te blazen en tekende ook voor de gehele organisatie. Het werd een groot succes. Vele honderden Tielenaren maakten gebruik van de gelegenheid om een twintigtal monumenten ook van binnen te bekijken. Daarnaast waren er wandelingen en fietstochten langs en door monumenten. In de rechtszaal van het gerechtsgebouw werd een Tielsche Kermiskoek van formaat geveild voor een goed doel. Ondertussen werkt een werkgroep van de Oudheidkamer al weer aan een reprise voor 2019.

De Oudheidkamer was ook op andere fronten actief

De jaarlijkse Van der Capellen lezing in de raadszaal van Tiel is bezig zich te scharen in de rij van spraakmakende lezingen jaarlijkse lezingen op cultuur-historisch gebied. Dit jaar werd de lezing op 2 november verzorgd door Nelleke Noordervliet. Ook was er een forum voor het jonge talent, Nikki Kroeze.

Zeven panelen van Lex Ernste keren terug naar Tiel. In november kreeg de Oudheidkamer een bijzonder cadeau. Dat bestond uit zeven panelen van de beroemde Tielse koperslager en beeldend kunstenaar Lex Ernste. De panelen moeten een prominente plek in Tiel krijgen. Zelf denkt het bestuur van de vereniging aan een plaatsje in de Lex Ernste zaal in de stadhuiscampus. De panelen komen uit de nalatenschap van zakenman en kunstverzamelaar Gies Pluim uit Ede.

De vereniging maakte door een bijdrage de uitgave van het boek van Jan Vermeulen ‘Plotseling was het oorlog’ over het neerstorten van een Duits transportvliegtuig in kerk-Avezaath in de eerste dagen van de tweede wereldoorlog mede mogelijk 

Burgemeester Beenakker nam in de Agathakapel in kerk-Avezaath het eerste exemplaar van het bijzondere boek in ontvangst.

De archeologische werkgroep BATO van de Oudheidkamer kreeg vlakbij hun kantoor en werkruimte op Latenstein een ruime opslagplek voor hun omvangrijke vondstenmateriaal. Dat zit opgeslagen in maar liefst 800 dozen.

Een aantal leden van de historische werkgroep Tiel van de Oudheidkamer is begonnen aan een megaklus. Het in kaart brengen van alle straatnamen. Waarom en wanneer kreeg de straat zijn naam, wat is in de loop van de tijd in die straat gebeurd en welke bijzondere mensen woonden er? Allemaal informatie die je over enkele jaren van je eigen straat of een andere op kunt zoek op een nieuwe website. En misschien verschijnt alle informatie straks wel in een fraai boekwerkje.

Ander kort kunst- en cultuurnieuws

De Elstars brengen volgend jaar de musical Titanic in de Agnietenhof. in 2018 werd gestart met de repetities.

Frits Hendrich werd in 2018 75 jaar en stopte met lesgeven bij Zinder en het dirigeren van het Tiels Madriagaal Koor. Frits was als zanger, koor- en orkestdirigent, componist en pianoleraar vele jaren een van de belangrijkste boegbeelden van Tielse klassieke en kerkmuziek.

Gradus van Wel zag dit jaar een lang gekoesterde wens in vervulling gaan. Op een van de toegangshuisjes naar de parkeergarage bij het cultuurcentrum kwam een herinneringsplakkaat dat herinnert aan de vijf onschuldige Tielenaren die op de vooravond van Kerst 1944 uit represaille werden neergeschoten.

De inzet van de vereniging Waardevol Tiel voor het behoud van het vroegere VVV- huisje en later eetstalletje op de Veemarkt lijkt succes te hebben. Het gebouwtje met kenmerken van de naoorlogse opbouwarchitectuur mag blijven staan en er is voorlopig een exploitant gevonden die er een nuttig gebruik van gaat maken.

Het kunstwerk Samoerai van kunstenaar Ruud Dijkers heeft een nieuwe plek . Het is sinds kort bevestigd aan de kopmuur van de stadhuiscampus tegenover de ingang van De Agnietenhof. Het kunstwerk sierde eerder de muur van de voormalige LOM school aan de Bladergroenstraat.

Het hek van en de kapel op de rooms-katholieke begraafplaats aan de J.D. van Leeuwenstraat kregen dit jaar een grondige opknap- en restauratiebeurt. De begraafplaats is een rijksmonument.

Het depot van het regionaal archief werd dit jaar uitgebreid met depot 8. De uitbreiding was nodig door de fusie van het Regionaal Archief van de Bommelerwaard met het Regionaal Archief Rivierenland. Daardoor moest er voor het omvangrijke archief van De Bommelerwaard plaats in Tiel gebouwd worden.

Het hele item teruglezen? Toets het trefwoord in het zoekvenster linksboven.