Terugblik op 2019, deel 3 Veranderingen in de openbare ruimte

Echt grote veranderingen in de openbare ruimte bleven in 2019 uit. Het waren vooral de kleine dingen die het deden. Veel zit er nog in de pijplijn. Dat is wellicht stof voor volgend jaar. Andere projecten zitten nog in de wenssfeer of vormen onderwerp van studie. We denken dan aan het fietsvriendelijker maken van Tiel, het voltooien van de rondweg in Passewaaij, een derde ontsluitingsweg voor Passewaaij, het opknappen en herinrichten van de Waalkade. In deze bijdrage leest u er meer over.

Nieuwe Mavo

Een grote aanwinst voor Tiel en directe omgeving maar ook voor het gezicht van de Teisterbantlaan / Tielerwaardlaan was het gereedkomen van het gebouw van de Mavo. Ons eerste artikel in deze serie terugblikken was er aan gewijd.

https://detielenaar.nl/nieuws/2019/12/terug-blik-op-2019-de-mavo-kwam-terug/

‘Tielenaartjes’ en meer in de binnenstad

In de binnen stad werden de Vleesstraat, Ambtmanstraat en Gasthuisstraat voorzien van kunststof paaltjes om het parkeren op plaatsen waar dat niet is toegestaan onmogelijk te maken. In Amsterdam en andere steden heten die palen Amsterdammertjes.

Ondernemersvereniging Hart van Tiel probeert samen met de gemeente het winkelcentrum mooier en verrassender te maken. We zagen gedichten op gevels verschijnen, in het Klompenstraatje en Koornmarkt kom je een aantal Tielse koppen van fotograaf Raphael Drent tegen. De reeks woorden van de tijd in het plaveisel van de Weerstraat werd uitgebreid. In een volgende terugblik leest u meer over de evenementen die in de binnenstad plaatsvonden.

Tiel schoner

Een goede waarnemer moet het ook opgevallen zijn dat Tiel een stukje schoner geworden is, behoudens de periode rond de jaarwisseling. De gemeente zorgde voor nieuwe afvalbakken. Die zijn niet alleen robuuster maar ook fraaier en vallen beter op. Afspraken met Avri zorgen er voor dat ongewenst vuil op straat sneller verwijderd wordt. De straten worden vaker geveegd, waarvoor een speciale veegwagen werd aangeschaft en in de binnenstad kun je regelmatig een enorme handbediende stofzuigerwagen tegenkomen om de straten daar schoon te houden. In verschillende wijken hielpen inwoners een handje door periodieke opruimacties.

Betere en zuiniger straatverlichting

Het valt niet op maar vele honderden lampen in de straatlantaarns in de gemeente zijn vervangen door nieuwe die een stuk energiezuiniger zijn en een mooi helder licht geven. .

Steeds meer zonnepanelen

In 2019 werd het aantal zonnepanelen in de stad fors uitgebreid. Steeds meer daken kleuren gedeeltelijk donker. Je kunt er over twisten of het mooi is, maar het milieu is er bij gebaat. Soms zie je ze niet maar zijn ze er wel. Dat is met name het geval op veel overheidsgebouwen. Op het dak van de Agnietenhof stelde wethouder Ben Brink samen met de directeur van het cultuurbedrijf, Ruud van Zuilen, 116 zonnepanelen in bedrijf.

Spoorsingel officieel geopend.

Op 16 oktober openden heemraad Henk Driessen en wethouder Ben Brink eendrachtig de Spoorsingel bij de Peppellaan in Tiel. De spoorsingel die dient om overtollig water af te voeren en tijdelijk op te slaan is het laatste onderdeel van het project om Tiel Oost mooier maar ook droger te maken. Eerder kregen de huizen in de Vogelbuurt een opknapbeurt en werden de straten opnieuw ingericht. Op industrieterrein Kellen werd de regenafvoer van gebouwen afgekoppeld van de riolering en kwamen er een wadi’s. De Echteldsedijk werd extra versterkt en verbreed om kwelwater te keren. Samen met nog enkele andere maatregelen moet dit alles er voor zorgen dat de inwoners in dit deel van de stad, die bij hoog water last had van kwel, droge voeten te laten houden. Dat droger maken is grotendeels gelukt. Op enkele plaatsen zullen drassige tuinen en water in de kelder bij hoog water niet helemaal verdwijnen. De spoorsloot is met zijn fraaie lommerrijke oevers een aanwinst voor Tiel Oost. Rond de verbreding is een (hondenuitlaat) pad aangelegd. Op https://detielenaar.nl/openbare-ruimte/2015/07/water-tiel-oost/ vertelt Huub van Heiningen († 5 juli 2018) met allerlei wetenswaardige details dat Tiel-Oost al zes eeuwen last heeft van wateroverlast en wat er in al die tijd gebeurd is om die overlast te bestrijden. Huub laat daarin ook zien dat overheden niet altijd de juiste beslissingen namen.

Nieuwe kademuur en wandelpromenade na verwachting in april klaar

Een belangrijke bijdrage aan het meer richten van Tiel op De Waal, is de aanleg van een Waalpromenade langs de kade muur. In 2019 werd er mee begonnen, waarbij gelijktijdig de kade muur vernieuwd werd. Het is een imposant werk dat in de eerste helft van 2020 afgerond zal worden. Tiel krijgt dan een wandelboulevard. Winkeliers en terrasexploitanten zullen blij zijn met de terugkeer van de vele cruiseschepen die Tiel niet langer allemaal voorbij zullen varen. Cruisegangers zijn voor hen erg welkom.

Kleine Willemspolder

Tiel kreeg er door de oplevering van de kleine Willemspolder – het stuk uiterwaard tussen de Waalhaven en het Amsterdam Rijnkanaal – een mooi stuk nieuwe natuur en recreatiegebied bij. Vanaf zomer 2017 is er met geld, dat verschillende overheidsorganisaties bij elkaar brachten, hard gewerkt aan de aanleg van een zogenaamde klimaatdijk, een fietspad langs de dijk en de herinrichting van de Kleine Willemspolder. Het gebied met de nieuwe naam Stadswaard heeft nu naast waterberging ook een recreatieve functie. Het gebied is toegankelijk gemaakt en zal de komende jaren alleen maar mooier worden. Je kunt er wandelen, de hond uitlaten of ’s zomers heerlijk relaxen aan een zandstrandje.

Nieuw zwembad

Er wordt druk gebouwd aan een nieuw zwembad. Het komt op het parkeer terrein van het huidige zwembad. Dat zal afgebroken worden zodra het nieuwe zwembad klaar is, eind dit jaar.

Woningbouw

Op verschillende plaatsen in de gemeente werden woningen opgeleverd of in aanbouw genomen. Sommige plannen kwamen ook dit jaar niet tot uitvoering.

In Passewaaij kreeg Buurt Zeven er een aantal woningen bij. in 2020 zal deze wijk volgebouwd zijn en is daar volgens de planning ook de openbare ruimte op orde.

Op het Vijverterrein in Tiel Oost is een project van 43 woningen bijna klaar en deels al bewoond.

Na een jarenlange voorbereidingstijd zit er nu vaart in de bouw van het winkelcentrum Westlede op het terrein van het vroegere gelijknamige verzorgingshuis aan de Nieuwe Tielseweg. Het nieuwe centrum gaat het huidige Kwadrant vervangen en wordt uitgebreid met discounter Aldi, die op de Kwelkade zijn deuren zal sluiten. Op het terrein komen ook 28 appartementen. De ruwbouw van het complex is tijdens de jaarwisseling grotendeels klaar en tegen het einde van 2020 kunnen de nieuwe bewoners en het winkelend publiek er terecht.

Minder ver is het gesteld met de bouw van 56 woningen aan de Esdoornstraat. Daar werd op 2 december de symbolische eerste paal door wethouder Ben Brink de grond in geschroefd. Het is het eerste grotere project van KleurrijkWonen in Tiel sinds de fusie met Woningcorporatie SVT. Om de bouw van nieuwe huizen mogelijk te maken moesten 74 gedateerde duplex en eensgezinswoningen in de Esdoorn- en Meidoornstraat het veld ruimen.

Veel plannen nog in de pijplijn of in de prullenbak

Hanzetoren

Het loopt nog niet storm met kopers voor een appartement in de 20 verdiepingen hoge Hanzetoren, het laatste onderdeel van het complex Heuvelhof aan de Binnenhoek. Sinds eind 2018 kunnen kandidaat-kopers hun belangstelling tonen. Met de bouw is echter nog steeds niet begonnen.

Appartementen Tiel-Oost

Op de hoek Zwaluwstraat –Medelsestraat komen 12 appartementen. Met de bouw moet nog begonnen worden.

Wadenoijen

Wadenoijen krijgt aan de Lingedijk op de plek waar eerder een tuincentrum was, een buitenplaats met zeven bouwkavels omringd door een parkbos.

Geen woningen naast en voor Zinder

Tot vijf jaar na de oplevering van Zinder had bouwbedrijf Volker-Wessels de gelegenheid om woningen en appartementen te bouwen naast en voor het nieuwe cultuurcomplex. Niemand zal er rouwig om zijn dat Volker Wessels heeft laten weten van dit recht geen gebruik te maken. Er komt nu een vlindertuin tussen de oude en de nieuwe bibliotheek.

Ook woningen op het rommelige parkeerterrein Bleekveld naast de Agnietenhof, die Slokker bouwgroep daar moet realiseren, staan er nog steeds niet.

Het aanzicht van de Hoveniersweg zal ook veranderen. Het Grachtenhuis is gesloopt de grond wordt samengevoegd met het terrein van het Patronaatsgebouw. Dat gebouw had de laatste jaren een kerkelijke functie en herbergde daarvoor buitenlandse werknemers. De fraaie gevel van dit gebouw blijft behouden, maar verder wordt het grondig verbouwd en geschikt gemaakt voor bewoning. Er komen achttien appartementen voor mensen met een verstandelijke beperking. Zorginstelling Prezzent gaat die huren van woningbouwcorporatie KleurrijkWonen. Ook de vroegere dansschool van Bemer, tot voor kort in gebruik als kinderopvang, zal slachtoffer worden van de sloophamer. Daar komen maximaal negen appartementen met een parkeergarage voor vijf auto’s.

Renovatie Lingecollege

In 2019 had ook de voorbereiding van renovatie en verbouwing van de lokatie Heiligestraat van het Linge college zover moeten zijn dat in 2020 de schop in de grond kon. Dat is niet gelukt. Inmiddels heeft de gemeenteraad besloten dat het nieuwe gebouw als het even kan aardgasvrij moet worden.

De renovatie van het VMBO-college aan de Teisterbantlaan staat op losse schroeven. Bekeken wordt of deze afdeling van het Lingecollege niet op Veilingterrein bij het station kan komen samen met nieuwbouw voor het ROC-Rivor. Gezamenlijk gebruik van faciliteiten en eenvoudiger doorstroming tussen de beide schooltypes zijn daarbij belangrijke winstpunten.

Plannen voor Marokkaans Cultureel Centrum en Moskee

De Marokkaanse gemeenschap in Tiel is druk bezig met het inzamelen van geld voor een nieuw cultureel centrum met een moskee. De nieuwe moskee gaat de huidige gebedsruimte aan de Tielerwaardlaan vervangen. Op 28 november werd het plan gepresenteerd aan belangstellenden. Bezoekers waren verrast door het mooie beeldbepalende ontwerp. Het prachtige ontwerp zal aanbesteed worden zodra de benodigde gelden bijeengebracht zijn. Hier wordt hard aan gewerkt.

Integraal kindcentrum, derde ontsluitingsweg en afmaken rondweg Passewaaij

Jarenlang is er gesproken over een multifunctioneel centrum voor de wijk Passewaaij. Daar zouden ook een eerstelijnsgezondheidscentrum, een sportschool en mogelijk andere commerciële bedrijven een plek krijgen. Dat plan is van de baan. Enige tijd geleden is gekozen voor een combinatie van een kindcentrum met nieuwbouw voor de RK-Basisschool de Bataaf. In dat nieuwe gebouw moeten verder voorzieningen voor de wijk en een sportzaal komen. Het plan is alweer geruime tijd geleden gelanceerd maar zit nog steeds in de voorbereidingsfase.

Andere vurig begeerde ruimtelijke projecten voor de tienduizend inwoners van Passewaaij zijn het aanleggen van het ontbrekende stukje in de rondweg en de komst van een derde ontsluitingsweg. Daar laat de gemeente nu een haalbaarheidsstudie naar doen. Concreet realiseren van deze dure en ruimtelijk ingewikkelde projecten, die in alle verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen staan, lijkt nog ver weg. Een derde ontsluitingsweg is nodig om te kunnen beginnen aan woningbouw in de buurten negen, tien en elf en daardoor meer draagkrachtige inwoners naar Tiel halen.

Huisvesting arbeidsmigranten

De gemeenteraad heeft in beginsel ingestemd met de bouw van enkele hotels voor arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Of ze er snel komen hangt af van de uitzendbureaus die de tewerkstelling voor deze groep werkers regelt.

Streekerij de Betuwe

De realisatie van Streekerij de Betuwe, een nieuwe grote dagattractie met Betuws fruit als thema dat in Wadenoijen moet komen, kwam in 2019 nog weinig verder. De initiatiefnemer is nog bezig met de planfase. Een aanvraag voor een wijziging van het bestemmingsplan om het attractie- en belevingspark mogelijk te maken is nog niet aangevraagd.

Anders Wonen

Het project Anders Wonen lijkt binnen afzienbare tijd gerealiseerd te kunnen worden. Na een lange zoektocht is de gemeente uitgekomen bij de plek waar Schaarsdijkseweg en Lingeweg elkaar raken. Geen ideale plek maar er is geen beter alternatief overgebleven. ‘Anders Wonen’ is bestemd voor inwoners die (tijdelijk) niet voor hun eigen welzijn of door de overlast die zij veroorzaken in een gewone woonomgeving kunnen wonen.

Terugblik 2 zie:  https://detielenaar.nl/nieuws/2019/12/terugblik-op-2019-deel-2-een-greep-uit-gebeurtenissen-en-ontwikkelingen-in-tiel/