Kolommetje: Parels

Harry Fernhout, ooit directeur van de Tielse openbare bibliotheek, was zo iemand waarmee ik meteen kon praten. Zonder af te tasten, zonder teveel vormelijkheden voordat je tot de zaak kwam. Hij leidde op vrolijke wijze de bibliotheek, en is ook zo vrolijk van uitstraling gebleven. Ik zag hem laatst in de stad.

Voor de foto poseren was geen probleem: hij stalde het moderne materiaal dat de bieb uitleende of verhuurde meteen uit, klom op de balie en voilá, daar had je de foto. Ik kijk er nu naar als een beeld van de tijd: vhs-banden en cd’s, pc’s om de uitleen bij te houden, toen allemaal heel eigentijds. Met op de achtergrond waar de bieb ooit om was begonnen, de boeken. Die zijn helaas meer en meer op de achtergrond geraakt, de bieb draagt nu het (ook eigentijdse) jasje ‘kennismakelaar’.

Ik ben er altijd veel gekomen, want je had nog geen telefoon of i-pad om dingen op te lezen natuurlijk. Het fijnst waren de schappen met tijdschriften en kranten. Dat deel bezoeken heb ik nog lang volgehouden. Niet alleen kon je er een brede waaier bladen inzien waarvoor je geen abonnement hoefde nemen, je trof aan die tafels ook gelijkgestemden, mede-lezers. Stil en aandachtig waren we, maar wel sámen. Al is dat achterafgepraat, want toendacht je daar niet aan, je voelde het hoogstens een beetje.

Wat er gebeurt en hoe dat soort instellingen draaien, ligt vaak aan degene die het leidt, heb ik gemerkt. Het Tielse thater nu is een heel ander, commerciëler bedrijf dan toen Peter Mulder er gekke dingen in toestond. De Nacht van Tiel was financieel een debakel, maar een lól dat de mensen hadden… Zonder Reinout van Assendelft de Koning was er in Agnietenhof nooit een vervolg, van 22 jaar, gegeven aan het bluesfestival. Ook al afgeschaft. Opus 5 in Geldermalsen, het schooltje is tegen de vlakte, draaide op het enthousiasme en de lange werkuren van een echtpaar. Maar de gemeentebesturen hebben hen alle de mond gesnoerd. Om vervolgens ons inwoners op te zadelen met extra lasten omdat er zo nodig nieuwe gebouwen moeten worden neergezet, tevoren aangemerkt als kostenbesparend, maar in werkelijkheid bodemloze putten. Het zijn alle monumenten van geldingsdrang van gemeentebesturen. Iedereen wil onbewust iets nalaten, en dan grijp je de kans die op je weg komt.

Met de mensen die buiten dat voorgeschreven paadje treden, en daarvoor van wethouders en burgemeesters op hun kop krijgen, voel ik de meeste overeenkomsten. Waarom, heb ik me wel eens afgevraagd. Deels komt het omdat ze een keus maken en daar alles voor inzetten: lijf, leden en persoonlijk leven. Toen Peter Schipper directeur was van het streekmuseum, waren zijn vrouw Tineke en zijn dochter heel vaak de klos en hielpen ze mee bij allerlei evenementen. Het zijn voor mij parels van mensen, omdat ze niet op iemand willen lijken, of net als iemand die ze bewonderen willen worden (zaols voetbalfans bij gebrek aan identiteit een club door dik en dun verdedigen). Maar al iemand zíjn. En ja, dan krijg je wel eens op je kop. Maar dat gaat over. Alles gaat over.