Kolommetje: Flippo’s

Cees Spies is klein, tanig, helemaal geen indrukwekkende gestalte. Maar de manier waarop hij spreekt, de ingebouwde dreiging soms die je tussen de woorden door laat merken dat hij voor niemand bang is en het gelijk aan zijn kant heeft, maakt al indruk genoeg.

Genoeg om als een nachtburgemeester in zijn zaak aan het Plein de orde te bewaren. En dat is geen sinecure, zal ik u zeggen, er zijn nogal wat ongepolijste types die er als gasten komen. Gezegend met een schier onbreekbaar uithoudingsvermogen en een half leven werken terwijl anderen slapen, waakt hij over de lieve vrede. Althans, ik neem aan dat hij niet is gestopt.

Cees leerde ik kennen als visverkoper, in de ‘visch-handel’ aan de Groenmarkt. Maar op dat moment al handelde hij dat het een lieve lust was, partijen klein spul dat net in de mode was vlogen vanuit zijn woning –de administratie dan- door het hele land. Een tijdlang spaarde iedereen in de jaren tachtig zogeheten Flippo’s, kleine kleurige schijfjes die je overal bij cadeau kreeg, je kon er spelletjes mee doen door ze op een hoop te schieten of juist weg van een cirkeltje. Knikkeren, maar dan met platte rondjes.

Cees was de Flippokeizer van Nederland, hij heerste op een zeker moment over de hele markt, niemand die hem nabij kwam. Een nijver man, en je moet bedenken dat dat nog ver vóór de komst van internet was. Maar Flippo’s raakten uit, hij verlegde zijn horizon en begon te handelen in jeans bijvoorbeeld. En waarschijnlijk nog veel meer, maar daar gingen onze gesprekken niet over. Ik kwam te weten dat hij een zaakwaarnemer in de VS had, die voor hem inkocht, die man ook wel eens bezocht en goed bevriend met die man en zijn echtgenote raakte. Door het tijdverschil gebeurde die handel veelal in de nacht. Florida, herinner ik me, lekker warm in de winter. En dat was goed voor Cees, want hij had vaak last van zijn rug.

Een paar decennia lang streed hij met het gemeentebestuur: over de onraad die hij vanuit zijn woning vastlegde op dat plein, over de manier waarop de toegankelijkheid van het centrum meer en meer afnam naar zijn mening, Cees was betrokken bij allerlei overleggen en was niet bang voor een potje juridisch vechten. Hij maakte zijn mening meer dan duidelijk en nam bij hoorzittingen geen blad voor de mond, wat hem in het gemeentehuis niet bepaald populair maakte. Maar daar zat hij niet mee. De afsluiting van de steeg naast zijn woning komt voort uit het door hem bij de gemeente aangebrachte inzicht dat daar in de nacht toch wel heel onverkwikkelijke dingen kunnen gebeuren. Maar hij lijkt de strijd te hebben opgegeven, van ambtenaren win je het als eenling nooit. Wat niet wil zeggen dat Cees geen mening over zijn stad meer heeft. Spreek hem aan en hij barst los, want hij kent alles en iedereen, in mijn krantenjarenging ik vaak bij hem even buurten als ik iets wilde weten. En ik werd nooit teleurgesteld, zelfs de wildste voorspellingen kwamen uit. Tien jaar geleden kon je je niet voorstellen dat er winkels die al zo lang in het winkelhart zaten, zomaar zouden verdwijnen. Hij wist ze stuk voor stuk te noemen en kreeg gelijk.

En dat alles met die onvervaarde blik waar altijd een lachje achter op uitbreken zit, die ik ook op foto mocht vastleggen bij hem thuis, op de plek waar hij zijn zaken deed. En doet. Een van de grootste kleine mannen die ik ken.