Discussie over democratie in Zinder

Door Emile Smit Op nov 9, 2023

Sinds 2016 kende Tiel de Van der Capellenlezing. In dat jaar werd achter de raadzaal een monument geplaatst ter herinnering aan Joan Derk van der Capellen tot den Poll (1741-1784). Deze in Tiel geboren baron was één van de belangrijkste grondleggers van de Nederlandse democratie. Op initiatief van Wolter Aalders, bestuurslid van de Oudheidkamer, werd daarbij gestart met een jaarlijkse Van der Capellenlezing. Die heeft intussen vijfmaal plaats gevonden. De hoofdspreker werd daarbij telkens voorafgegaan door een korte inleiding van burgemeester Hans Beenakker en een jongere spreker, afkomstig uit het Model European Parliament Gelderland.

De bedoeling van de Van der Capellenlezing was om met name actieve politici te bereiken. Die lieten door de jaren heen echter vrijwel steeds verstek gaan en het publiek bestond meestal voor het merendeel uit Oudheidkamerleden. Om die reden werd dit jaar gekozen voor een andere formule en daarbij kreeg de Bibliotheek Rivierenland het voortouw. Die plaatste de avond in een serie zo geheten ‘BiebTalks’. De avond die dit jaar op 7 november gepland stond, kreeg de naam ‘BiebTalk Special’ en daarbij werd de naam Van der Capellen in de vooraankondiging nauwelijks nog genoemd.

De avond kreeg ook een heel andere invulling. De geplande hoofdspreker hield geen voordracht. Prof. Wim Voermans, staatsrechtdeskundige, werd langdurig bevraagd in een soort interview door moderator Charles Groenhuijsen. Omdat de beide heren elkaar goed kenden, ontstond er een geanimeerd gesprek, waarin af en toe de toehoorders iets mochten vragen of opmerken. Voermans was de enige die een heldere link legde met Van der Capellen. Hij benadrukte hoe in Nederland de democratie altijd van onderen is gekomen en hoe juist ook Van der Capellen en zijn aanhangers meer inspraak vanuit het land wilden bij het landsbestuur. Nederlanders gaven een voorbeeld van democratisch samenwerken, sluiten van compromissen en inbreng van onderaf. Voermans liet ook blijken, hoezeer het Nederlandse model in andere landen volstrekt niet begrepen en geapprecieerd wordt.

Halverwege de avond mochten ook burgemeester Hans Beenakker en de achttienjarige Floris Brobbel uit Apeldoorn aanschuiven. Daardoor kwam de nadruk wat meer te liggen op bekendere actuele thema’s als klimaat, migratie en interesse voor politiek bij jongeren. Langdurig werd ook aandacht gegeven aan de oververtegenwoordiging van hoger opgeleiden in de Nederlandse politiek.

Het was al met al een avond die plezierig en in een geanimeerde sfeer verliep. Met Joan Derk van der Capellen en Tiel had het minder te maken. Een introductie op zijn persoon zoals die in andere jaren steeds voorafging aan de lezingen was er niet. Zo bezien had dit ook in Hilversum of Den Haag kunnen plaats vinden.

Fotoalbum: