Alles kwijt is een fraaie tentoonstelling waarin veel te zien is over Europa, Tiel en De Betuwe tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar er is meer. Naast de verwoesting schenkt de tentoonstelling ruime aandacht aan de wederopbouw van de binnenstad van Tiel in de jaren na de oorlog. Het is ongetwijfeld een van de mooiste tentoonstellingen over dit onderwerp die tot nu toe in Tiel te zien waren. De tentoonstelling is gratis te bezoeken in een tijdelijke dependance van het Flipje en Streekmuseum tot en met 31 juli 2022. Het adres is Santwyksepoort 7 Tiel. Behalve op maandag is de tentoonstelling alle dagen geopend van 12.00 – 17.00 uur.
In amper zes weken hebben Jurriaan de Mol, waarnemend directeur van het Flipje en Streekmuseum, Peter Schipper en Emile Smit een geweldige prestatie geleverd. 
In die tijd moest het idee voor de tentoonstelling uitgewerkt worden, alle objecten en afbeeldingen verzameld en maakten Peter Schipper en Emile Smit ook nog eens het blad ‘Alles Kwijt’, dat een rijk geïllustreerde samenvatting van de tentoonstelling biedt en een blijvende herinnering is aan deze tentoonstelling.
Wat is er te zien?
Het eerste deel van de tentoonstelling vertelt niet alleen met veel beeld en korte teksten het verloop van de oorlog in Europa. Je vindt er ook indrukwekkende persoonlijke verhalen van mensen die in de oorlog belangrijke functies of rollen vervulden, slachtoffer waren of naam maakten door hun inzet om het oorlogsleed te verzachten. Het tentoongestelde materiaal is een deel van de reizende internationale tentoonstelling ’De Liberation Route Europa’, die in 2014 gemaakt is.
Het tweede deel vertelt het oorlogsverhaal van de inwoners van Tiel en de Betuwe. Na het mislukken van de operatie Market Garden werd de Betuwe acht maanden lang het droevige toneel van de strijd tussen geallieerden en de bezetter. Een groot aantal burgers kwam om het leven en veel plaatsen waaronder Tiel werden zwaar vernield. Veel vaak verschrikkelijke beelden met korte teksten geven een indrukwekkend beeld van wat de inwoners van Tiel en de wijde regio in de oorlogsjaren moesten meemaken. Emile Smit haalde uit eigen archief veel beeldmateriaal en gebruikte ook de banners van de reizende tentoonstelling van de Stichting Betuws Oorlogsverleden.
Voor het derde deel, de wederopbouw tekende Peter Schipper. Daarvoor dook Jan Bouwhuis in zijn enorme fotoarchief en maakte veel nieuwe overzicht foto’s maar ook tal van opmerkelijke details van de wederopbouwpanden. Tineke Schipper, de echtgenote van Peter, kleedde dit deel van de tentoonstelling aan met tal van nostalgische voorwerpen uit de vijftiger jaren. Die voorwerpen geven samen met passende illustraties een mooi inkijkje van het leven in Tiel in die tijd.
Peter is erg enthousiast over dit deel van de tentoonstelling. “Het bewijst weer eens dat er na een periode van oorlogsellende altijd weer een periode van hoop, van opbouw komt. Ook die periode zal Oekraïne, dat nu in een vergelijkbare situatie verkeert als Tiel en de Betuwe in de Tweede Wereldoorlog, beleven.” Tiel probeert zich te profileren als Hanzestad, monumentenstad en fruitstad. Maar daar zie je in de stad weinig van terug. Tiel kan wat monumenten betreft niet wedijveren met bijvoorbeeld Culemborg en Zaltbommel. Wat wij hier wel hebben is onze wederopbouwarchitectuur. Daar wordt te weinig mee gedaan. Verschillende panden in het centrum zijn echte pareltjes met vele verrassende details die op het eerste gezicht weinig opvallen. Deze tentoonstelling laat dat moois zien. We zouden die wederopbouwarchitectuur meer moeten benutten bij de promotie van de stad.”
Magazins ‘Alles Kwijt’ en ‘Routes of Liberation’
‘Alles Kwijt’ en ‘Routes of Liberation’ zijn twee magazines die voor twee euro per stuk te koop zijn bij de gratis toegankelijke tentoonstelling. Het zijn twee tijdschriften met vooral veel beelden die vaak ook op de tentoonstelling te zien zijn. Alles Kwijt is gewijd aan de verwoesting en wederopbouw van Tiel. De eerste helft van het blad geeft vooral een beeld van kapot geschoten panden, complete puingebieden, de Duitse oorlogsdaden, de evacuatie van de bevolking en de bevrijding. Emile Smit die dit deel samenstelde daarover: “Veel mensen denken dat de verwoestingen van Tiel vooral door de Duitsers zijn aangericht. Dat is onjuist. Tiel kwam de eerste jaren van de oorlog zonder veel schade door. Pas toen het land van Maas en Waal in september in geallieerde handen viel is de meeste schade ontstaan. Het verhaal gaat dat de mensen van ‘de overkant’ voor een mand eieren op de stad mochten schieten. Dat is een kletsverhaal. De geallieerden schoten heel berekend op de plekken waar zij de bezetter konden raken. Vooral de binnenstad waar wachtposten in de top van de Sint Maartenskerk geposteerd waren, werd daarvan het slachtoffer. Een klein vliegtuigje, onder Tielenaren toen de puinkijker genoemd, voerde iedere dag verkenningen uit, om de te beschieten doelen vast te stellen.”
Het tweede deel van het blad geeft onder meer een overzicht van de hulp die Tiel van verschillende kanten kreeg om de zwaar getroffen bevolking te helpen, de wederopbouwplannen en de uitvoering daarvan en de noodwoningen en noodscholen die gebouwd werden..
In het blad ‘Routes of Liberation’ vindt u in op papier vrijwel alles wat ook op de tentoonstelling getoond wordt over het verloop van de oorlog en een selectie van mensen die belangrijk waren door hun positie of hun handelen tijdens de oorlog in goede en kwade zin.
Beide magazines zijn echte bewaaritems, die het verhaal van de tweede wereldoorlog laten zien en kort en boeiend vertellen. Voor inwoners die de Tweede Wereldoorlog in Tiel niet hebben meegemaakt geeft ‘Alles Kwijt’ een mooi beeld van hoe Tiel door de oorlog vernield werd en daarna veranderde.
In deze video de gehele opening met toespraken en informatie:
Fotoalbum. Klik op een foto voor een vergroting.
Zie het item van de opening: https://detielenaar.nl/nieuws/2022/05/veel-waardering-bij-opening-voor-tentoonstelling-alles-kwijt/
Reacties zijn gesloten.