Donker perspectief

Door Huub van Heiningen op donderdag 2 juni 2016, geplaatst in Opinie.

De Tielse volksvertegenwoordiging gaat zich de komende weken beraden over de financiële positie van de gemeente. De dubieuze gewoonte getrouw zal er in strikte geheimhouding worden gepraat over de financiële risiso’s van verschillende grote projecten. Maar uit de al wel openbare stukken kan worden opgemaakt dat de Tielse gemeenschap rekening moet houden met verhoging van lasten en vermindering van de dienstverlening op sociaal terrein.

De discussies zullen gebaseerd zijn op de Eerste Voortgangsreportage 2016, de Perspectievennota 2016 en het uit drie delen bestaande Blauwe Boekje. Het derde deel, waarin het gaat over de financiële risico’s die de gemeente op de verschillende projecten loopt, mogen raadsleden alleen inzien als ze beloven de inhoud geheim te houden. Dat spreekt boekdelen.

Te optimistisch

De begroting voor 2016 blijkt te optimisch te zijn opgesteld. Daarin werd becijferd dat dit jaar zou eindigen met een positief saldo van € 273.000. Al enkele maanden geleden heeft het college van B&W dat saldo bijgesteld tot € 351.000. negatief, maar nu blijkt dat ook die raming te optimistisch was. Het college komt nu uit op € 594.000. negatief. En we zijn wat 2016 betreft nog niet op de helft. Niettemin is B&W  “nog niet direct verontrust over dit tekort. Gezien ons weerstandsvermogen kunnen we dit tekort nog wel opvangen. Wel realiseren wij ons dat de situatie er niet beter op wordt. We zullen de rest van dit jaar goed op de financiën moeten passen om waar mogelijk dit tekort terug te dringen en in elk geval niet verder te laten oplopen”.

Het is niet alleen somberheid wat uit de stukken opstijgt. In de meerjarenbegroting is ruimte gereserveerd voor diverse werken en de schatrijke provincie Gelderland is Tiel welgezind.  

Eind van dit jaar zal begonnen worden met de aanleg van het Wielerpark aan de Lingeweg. Daarvoor is  in de begroting voor 2016 al 1,2 miljoen euro beschikbaar gesteld en is door de provincie een subsidie van € 1.050.000.- verleend. Ontwerp en bestek zijn bijna gereed en in juli 2017 wordt de oplevering verwacht.

Er kan goedkoper dan ooit geleend worden, waardoor het misschien mogelijk is van de in de meerjarenbegroting geplande ruimte wat meer te doen dan voorzien was.

Voor de renovatie van de atletiekvoorziening op sportpark de Lok is een budget ter hoogte van € 85.000. beschikbaar gesteld. Met de vereniging wordt nagegaan wat de leden en sponsors zelf kunnen doen voor een maximale kwaliteitsverbetering en B&W stellen voor daarvoor nog € 20.000. extra ter beschikking te stellen. Door de afschrijvingstermijnen te verlengen is er ook ruimte van € 255.000. voor een nieuwe toplaag op het kunstgras van het sportpark Drumpt.

Wadenoyen

Moeilijker wordt het al voor de uitbreiding van de speelkwaliteit van het voetbalcomplex in Wadenoyen, dat al enige tijd buiten de boot viel. Er is daarvoor € 580.000. nodig en het college stelt voor hiervoor te anticiperen op de toekomst. De kosten zullen dan vanaf 2018 worden afgeschreven en dat leidt vanaf dat jaar tot een verhoging van de jaarlijkse kapitaalslasten van ongeveer € 45.000. Dezelfde procedure wil het college volgen voor de uitbreiding van de speelcapaciteit voor Theole, die een half miljoen vergt en waarvoor dan vanaf 2018 jaarlijks € 40.000.- bij de kapitaalslasten moeten worden geteld.

Door 2 miljoen te investeren in de opknap van de Waalkade wordt de weg vrijgemaakt voor nog eens 2 miljoen subsidie uit de provinciale vetpotten.  De kosten die voor de gemeente blijven zouden kunnen worden gedekt uit het z.g. parkeerfonds, waarin 4,2 miljoen zit. Maar de vraag is of dat verantwoord is. Het parkeerbeleid staat onder druk. De tarieven zijn in Tiel hoger dan in de omringende gemeenten voorzover daar het parkeren al niet gratis is. De grote supermarkten in Tiel, waarvan de winkeliers in de binnenstad veel last hebben, bieden gratis parkeren aan en de grote vraag is hoe lang het nog zal duren vooraleer de gemeente ook continu  vrij parkeren aanbiedt voor de binnenstad.

Vijverterrein

Aan de provinciale subsidie voor de Waalkade zit het plan “Fluvia” vast. Om dat te kunnen realiseren is het nodig dat het Vijverterrein in handen van de gemeente komt en dat de huidige eigenaar Reuvers zijn autosloperij verplaatst naar Medel. Over de exploitatie van dat Vijverterrein wordt al vele jaren onderhandeld en geprocedeerd waarbij de raad als hoogste bestuursorgaan een beetje toeziet als een haas in de lichtbundel van koplampen. In de Perspectievennota wordt slechts gewezen op de noodzaak van een gemeentelijke bijdrage “die we in één jaar moeten nemen, omdat we hierop niet kunnen afschrijven”.  In een geautoriseerd interview in De Gelderlander van 27 mei is het college wat concreter. “Het bod zou in ieder geval groter zijn dan de 2,6 miljoen euro die eerder is voorgesteld. Bij een vorig bod ging het om 1,2 miljoen plus het kwijtschelden van een vordering van 7 ton”.

De vraag is voorts of het bij een afkoopsom voor bedrijfsverplaatsing aan Reuvers blijft. Er wordt al jarenlang geprocedeerd over de vraag wie op moet draaien voor de kosten van het gemeentelijk besluit om een groot deel van een eerder voor woningbouw bestemd gebied alsnog te bestemmen voor een z.g. klimaatdijk. De gemeente zal rekening moeten houden met claims als gevolg van die beleidswijziging. Zoals er al claims zijn ingediend door aanpalende bedrijven die nu al ruim tien jaar aankijken tegen de opslag van sloopauto’s e.d. terwijl haar bij de grondaankoop een blijer uitzicht is voor gehouden.

Cultuurtempel

Er zijn andere grote projecten waarover in het geheim overlegd zal worden. Het enorme project WLP oftewel de Gouden Cultuurtempel blijkt in economische zin op drijfzand te zijn gebouwd. Voor de dekking ervan is € 450.000. geraamd uit het plan Slokker (flats op het Bleekveld) dat vooralsnog niet uitgevoerd wordt. Er zou ook jaarlijks twee ton uit de opbrengst van Passewaay buurt 7 voor de WLP bestemd worden, maar die buurt kost uiteindelijk de gemeente geld inplaats van geld op te leveren. Daarbij komt (allemaal voor de geheime vergadering) dat er voor het project Santwijcksepoort rekening is gehouden met 4.500 m2 woningbouw, die geheel is geschrapt en dat de 6.500 m2 woningbouw in het project Burense poort is verlaagd naar 500 m2.

Het college heeft vanaf 1 januari 2017 het schoolzwemmen geschrapt waardoor jaarlijks € 95.000. wordt bespaard. Maar er is een grote druk vanuit de samenleving om dat schoolzwemmen te handhaven en het is de vraag of de raad daaraan zal toegeven. Ondenkbaar en onverstandig is dat niet.

Bijstand

Er zijn nog veel onduidelijkheden rond de toepassing van de WMO. Met name als het gaat om huishoudelijke ondersteuning zijn lang niet alle “afnemers” tevreden met het door de gemeente gevoerde beleid en de “eigen bijdrage” die van hen gevorderd wordt. Maar de rijksbijdragen voor de WMO verminderen. B&W schrijven aan de raad Als het rijk de budgetten verlaagt “zullen wij deze verlaging ook in de budgetten moeten vertalen “Wij kunnen niet uitsluiten dat we u in de (nabije-) toekomst impopulaire maatregelen moeten voorstellen om binnen de Rijksbudgetten te kunnen handelen” en hiervoor zijn wellicht ingrijpende keuzes noodzakelijk”. Ook elders wordt betoogd “dat er allereerst samen met de raad een nieuw beleid opgesteld zal moeten worden dat er voor zorgt dat er duidelijk minder uitgaven voor bijzondere bijstand gemaakt zullen gaan worden”.

Het zijn neoliberale standpunten waarbij vraagtekens op zijn plaats zijn. De gemeentewet van Thorbecke ging er al vanuit dat “armenzorg” , voorzover die van de kerken tekortschoot, tot de taak van de gemeente behoorde. Sindsdien zijn ruim anderhalve eeuw lang via het hoofdstuk “maatschappelijke zorg” van de gemeentebegroting ook in Tiel jaarlijks grote bedragen naar de minst draagkrachtigen gegaan.

In de Perspectievennota spreekt het college de hoop uit met een sluitende begroting voor 2017 te komen waarin een belastingverhoging van 0,6% is verwerkt. Maar ….. “wellicht is het nodig om hiervoor aanvullende dekkingsvoorstellen te doen”.

 Er staan nog tientallen andere voorstellen in de Perspectievennota. De landelijke equivalent daarvan wordt door Bert Wagendorp in De Volkskrant “een heerlijke grabbelton voor politieke partijen” genoemd. Jammer dat de belastingbetalers op cruciale momenten niet kunnen meeluisters om te beoordelen of het ook in Tiel een vrolijk grabbelen zal worden.