Van Herwijnen kan aan de slag met gerechtsgebouw

Sinds 1 april 2013 wordt het monumentale gerechtsgebouw niet meer gebruikt als zittingslocatie van het kantongerecht. In 2016 werd het fraaie gebouw door de Rijksdienst voor de Domeinen te koop aangeboden. Koper werd in februari 2017 van Herwijnen Vastgoed. Van Herwijnen wil het gebouw geschikt maken voor wonen. het bedrijf kan aan de slag. De verbouwvergunning werd 20 juni door de gemeente verleend.

Van Herwijnen gaat in het gebouw 24 zorgwoningen realiseren. Die komen op alle bouwlagen van het gebouw. Uitgangspunt bij de aanpassing van het gebouw aan de woonfunctie is dat de oorspronkelijke plattegrond, gevelindeling en aanwezige monumentale waarden zoveel mogelijk intact blijven. Een aantal van buiten onzichtbare aanpassingen zijn onontkoombaar. Op enkele plaatsen komen er openingen in de oorspronkelijke of later toegevoegde (tussen)wanden en twee ramen in het dak gaan zorgen voor meer inpandig daglicht. Die worden zo aangebracht dat zij vanaf de omgeving van het gebouw niet zichtbaar zijn.

Het terrein krijgt aan de achterzijde van het gebouw twee parkeerplaatsen voor bezoekers. Aan de kant van Het Hertenkamp komt een terras met aansluiting op het padenstelsel van dit dierenpark.

De bijzonder fraaie zittingszaal, waar de oorspronkelijke inrichting nog grotendeels aanwezig is, blijft intact. Van Herwijnen is van plan om deze zaal in de toekomst open te stellen. Na de vakantieperiode wordt met de verbouwwerkzaamheden begonnen.

De gemeente Tiel heeft alvorens de vergunning voor het aanpassen van het gebouw te verlenen advies gevraagd aan de Rijksdienst voor het cultureel erfgoed. Dat advies was positief.

Over het gebouw

Het gerechtsgebouw werd in 1878 ontworpen door J.F. Metselaar (1818 -1897). Johan Frederik Metzelaar heeft – later met zijn zoon Willem Cornelis (1848 -1918) – een belangrijk deel van zijn leven gewerkt als ‘ingenieur-architect’ voor het ministerie van justitie. Tal van justitiële gebouwen zoals huizen van bewaring, koepelgevangenissen en diverse (kanton)gerechten heeft hij ontworpen. Het gerechtsgebouw in Tiel was zijn eerste grote gerechtsgebouw. Het gebouw is klassiek van opzet. Centraal in het gebouw bevindt zich de zittingszaal, die wordt omringd door de overige vertrekken. Boven de onderkeldering bestaan de beide zijkanten uit één bouwlaag. Het gebouw is rijk aan ornamentiek, met zowel klassieke als eclectische elementen. Binnen het oeuvre van J.F. Metselaar is het Tielse gerechtsgebouw uitbundiger dan zijn andere ontwerpen voor justitie.  De grond waar het gerechtsgebouw op moest komen, een stuk van de Plantage, werd destijds door de gemeente gratis aangeboden aan het Ministerie van Justitie. De aanbesteding vond plaats op 13 december 1878. Op 31 oktober 1882 werd de Arrondissementsrechtbank officieel geopend. Het gebouw is gekwalificeerd als rijksmonument in categorie I.

Meer lezen over de geschiedenis van de Tielse rechtbank?

Via de link https://www.oudheidkamer-tiel.nl/docs/nieuwe_kroniek1_3.pdf vindt in het digitale archief  op de site van de Oudheidkamer Tiel een artikel van Bert Leenders met als titel: ‘Opkomst en ondergang van de Tielse Rechtbank’.

Margreet Pop-Jansen wijdde haar doctoraal scriptie ‘Hoe Tiel haar rechtbank verloor’ aan de geschiedenis van de rechtbank. Centraal staat het opheffingsproces van de rechtbank in 1934. Hierna deed het gebouw dienst als kantongerecht.  De scriptie is in boekvorm uitgegeven en kan in de bibliotheek geleend en in het regionaal archief geraadpleegd worden.

Een filmimpresssie van het gebouw bekijken? Op de site van het Rijksvastgoedbedrijf  vonden wij een link naar een filmimpressie, die gemaakt is voor de verkoop van het gebouw.