Kolommetje: Verloren Verhaal

Even een uitstapje: in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw hadden we in Den Bosch het leesvrouwtje: een wat excentrieke dame die al wandelend door de stad voortdurend een boek of bundeltje las. Ze werd merkwaardig gevonden, want wanneer je rondloopt kijk je toch om je heen in plaats van in een boekje? Ze was haar tijd ver vooruit, moet ik nu constateren. Eigenlijk zie je niemand meer om zich heen kijken, maar alleen op een schermpje voor hem, en luidop pratende mensen zijn niet gek, maar voeren een digitaal gesprek. Ik moet er nog steeds an wennen.

Tegelijkertijd zie je dat de aloude traditie van het volgen van een verhaal aan het verdwijnen is. Het is meer gewoonte even naar een bewegend plaatje te kijken, waar dan twee regels tekst onder verschijnen. De gebeurtenis die je ziet is het verhaal.

Hein, hier op de foto aan zijn werktafel in de oude vestiging van het regionaal archief aan de St. Agnietenstraat, was een man van de oude stempel. Een beetje te oud soms: wie komt er nog in driedelig pak naar zijn werk. Een aangenaam mens, met grote vakkennis op gebied van alles wat met oude kaarten en antieke teksten te maken heeft. Hij was ook vrijmetselaar, en dat zijn altijd mensen met een eigen, gebalanceerde kijk op de samenleving.Van Hein kon je wat leren, maar hij bleef bescheiden in zijn expertise.

Het was daar op die bovenverdieping van het stadsarchief een prachtig ratjetoe, vol en chaotisch, je moest er werken wilde je de weg kennen. De kelder was zo mogelijk nog voller, maar de medewerkers wisten bijna blind de juiste map te grijpen wanneer je wat nodig had. Ooit mocht ik er het Chronicon Tielense in handen houden, een heel oud boek van grote waarde, want het bevat het verhaal over deze stad in de middeleeuwen en eerder. Je komt er nu niet meer bij, ook de archiefkunde is een hoogtechnologische bedrijfstak geworden die tussen jou en een document liefst een digitaal muurtje bouwt. Met de beste bedoelingen overigens, want zo slijt het niet door licht en aanraking. Maar wie vertelt nog het grote verhaal over de stad? Alles is gefragmenteerd, wordt in brokken verzameld en digitaal opgeslagen, veelal zonder de mogelijkheid ze nog terug te roepen. Het regionaal archief doet zijn best, een enkeling schenkt zijn archief en foto’s aan deze instelling, maar een chronicon, dat zal niemand meer laten maken door een schrijver, vermoed ik. Er zal wel geen behoefte aan zijn.