Een lintje in Tiel in 2021; Petro van Doorne, molenaar

In april hebben 3 Tielenaren een Koninklijke onderscheiding ontvangen. Deze tweede bijdrage gewijd aan Petro van Doorne.

De Molenaar die een lintje verdient!

Sinds 1993 is Petro van Doorne uit Tiel volledig in de ban van molens. “Gewoon bij toeval zo gekomen”, vertelt hij enthousiast, “mijn zus organiseerde een fietstocht in Wijchen. We verzamelden bij het station, tegenover de molen van Wijchen.” Hij bezocht de molen en trof daar een foldertje van het ‘Gilde van Vrijwillige Molenaars’, zij zetten zich in voor het behoud van het ambacht van molenaar. “Ik ben lid geworden en de molenaars opleiding gaan doen”.

Passie
Molenaar zijn werd zijn passie en na al die jaren weet hij er ook alles van. Zijn kennis lijkt onuitputtelijk. “Het is toch prachtig dat de eeuwenoude techniek van de molen nooit veranderd is? Al vanaf 1280 worden er windmolens gebouwd in Nederland. Weet je dat er in ons land nog zo’n 1200 molens zijn! Watermolens en windmolens en het begon allemaal ooit met de functie korenmolen. Maar we hebben ook poldermolens, houtmolens, oliemolens, pelmolen en verfmolens denk daarbij aan de molens op de Zaanse Schans. Er zijn ongeveer 40 beroepsmolenaars in Nederland, de rest van de molens wordt bemand door vrijwilligers.” Petro deed ooit de opleiding HTS- werktuigbouwkundige en is van beroep projectleider in de techniek. Molenaar zijn doet hij naast zijn full-time baan. “Vaak op zaterdagen, dat is onze draaidag.” Petro geeft ook voorlichtingen en is een jaar of zes geleden instructeur van het gilde geworden voor aspirant-molenaars . “Ik verzorg ook theorielessen voor de leerlingen en voorlichtingsavonden. Dat is nu allemaal online door corona natuurlijk.” Binnen het gilde is hij al lange tijd actief in het bestuur onder andere als voorzitter en secretaris.

Lintje
Na 25 jaar in het bestuur vond hij dat wel genoeg, hij wilde afscheid nemen. En toen stond daar op 26 april jongstlede opeens burgemeester Beenakker voor zijn voordeur. “De bestuursleden van het Gilde hebben de onderscheiding aangevraagd, ook de voorzitter van de landelijke vereniging heeft een aanbevelingsbrief geschreven en zelfs mijn stiefdochter!” Petro was totaal verrast. “Mijn vrouw zat in het complot. Ze wacht op een oproep van het ziekenhuis en zei me dat ik de 26^ste een vrije dag moest nemen om met haar naar het ziekenhuis te gaan.” Petro betreurt hetl dat er geen molen meer in Tiel is. “De laatste molen van Tiel stond ooit in Wadenoijen, die is verplaatst naar Ophemert. De burgemeester had het er nog over, hij zei dat hij eigenlijk wel een molen terug wil hebben!”

Opleiding
Molenaar wordt je niet zomaar. “Ik deed de opleiding van 1993 tot en met 1995”, vertelt Petro, “je begint met het leren van de basishandelingen, zoals het kruien van de molen, dat is de molen op de wind zetten, het opzeilen en het vangen van de molen. De opleiding duurt zo’n twee tot drie jaar, je moet in ieder geval een heel jaar op een molen meedraaien want je moet alle seizoenen leren kennen. Pas na 150 uur praktijk mag je examen doen en je moet ook nog 30 uur op een ander type of functie molen meedraaien. Dat wordt allemaal genoteerd in je maalboekje. Ik deed mijn toelatingsexamen in Haaften en heb later het landelijk examen in Culemborg gedaan op molen ‘De Hoop’. Mijn eerste molen was in Hernen, nabij Wijchen.”
Zijn tweede leermolen was in Elden en dichterbij huis werkte hij ook als leerling in molen ‘Op Hoop van Beter’ in Ingen. Nadat hij geslaagd was kwam hij in contact met de ‘Molenstichting voor het Gelders Rivierengebied’. Via hen kwam hij op molen ‘De Vlinder’ in Deil terecht en is die van 1995 tot en met 2012 gaan draaien.

Nu is hij molenaar van korenmolen ‘Vento Vivimus’ in Hurwenen (“samen met drie leerlingen, de naam betekent: leven van de wind”) en in Alphen aan de Maas op molen ‘Tot Voordeel en Genoegen’. “Het praktijkexamen tot Molenaar doe je in de molen, die laat je draaien, maar dan zonder eindproduct. In vaktermen noemen we dat ‘draaien voor de prins’, dat is een uitdrukking die al in de 80-jarige oorlog gebruikt werd. Pas bij de vervolgopleiding leer je echt malen.”

Hellouw

Petro woonde zelfs een tijdje in de molen van Hellouw. Die langs de A-15 staat. “Mijn vrouw, Ulrike, trok met haar dochter bij mij in, we woonden met een heel gezin in die kleine molen! Dat was niet echt comfortabel. Onze dochter sliep ergens tussen de balken.” Dankzij haar kwam het gezin in 2011 in Tiel terecht, ondanks het feit dat daar niet eens een molen was. De dochter zat hier namelijk op school.
In 2014 trouwde Petro met Ulrike, u raadt het al, bij een molen. Maar niet zomaar één, deze stond in Oostenrijk. “In 2010 werd ik gebeld door de voorzitter van het gilde met de vraag of ik molenaars wilde opleiden in Oostenrijk. Zij hadden daar een windmolen gerestaureerd die 85 jaar stilgestaan had. De Oostenrijkse delegatie kwam eerst naar Nederland en in 2011 ging ik naar hen toe. In Oostenrijk heb ik er een tweede familie bij gekregen met veel warme contacten. Ulrike ging al snel met mij mee terug en uiteindelijk zijn wij daar in 2014 getrouwd. In Retz, op de molen, in oostenrijkse klederdracht! Nog steeds gaan wij er zo’n twee keer per jaar heen, zodra corona voorbij is gaan we zeker weer!

De Oostenrijkse delegatie kwam eerst naar Nederland en in 2011 ging ik naar hen toe. In Oostenrijk heb ik er een tweede familie bij gekregen met veel warme contacten. Ulrike ging al snel met mij mee terug en uiteindelijk zijn wij daar in 2014 getrouwd. In Retz, op de molen, in Oostenrijkse klederdracht! Nog steeds gaan wij er zo’n twee keer per jaar heen, zodra corona voorbij is gaan we zeker weer!

Vervolg

Petro neemt nu wel afscheid van het afdelingsbestuur van zijn Gilde, hij blijft echter wel lid en blijft zeker actief. “Ik heb ondertussen zo’n 30 leerling-molenaars opgeleid, uit diverse provincies, van alle leeftijden, vaak senioren, de opleiding wordt vaak pas begonnen als men richting de pensionering gaat. Het hele clubje dat molen ‘Nieuw Leven’ in Valburg draait heb ik opgeleid. Maar ik ben ook instructeur op het gebied van het weer. Dat is mijn specialiteit binnen het Gilde, ik geef daar les over.” Petro blijft een echt ‘molenmens’ in hart en nieren. “Vroeger heb ik ook wel ander vrijwilligerswerk gedaan, besturen van sportverenigingen en zo waaronder de badmintonclub in Druten.” De molenwereld neemt echter veel tijd in beslag, al zijn vrije tijd eigenlijk. Ondanks het afscheid van het bestuur zal Petro zich zeker niet gaan vervelen. Hij blijft bijvoorbeeld actief voor de Stichting Vrienden van de Gelderse Molen. “Voor het behoud van de molens in Gelderland hebben zij contacten met moleneigenaren en met de provincie. Die stichting wordt momenteel omgevormd naar een echte molenfederatie.” Ook houdt hij zich bezig met de organisatie van de korenmolenaars cursus samen met het AKG (Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde). “Ik neem toelatingsexamens af en zo. Allemaal voor en door vrijwilligers.”

Als we Petro vragen naar hoogtepunten uit zijn molenaars-carriere weet hij niet goed wat hij kiezen moet. “Ik maak zoveel leuke dingen mee”, zegt hij enthousiast, “misschien dat het ambacht van molenaar in 2017 immaterieel erfgoed van Unesco geworden is? En anders toch zeker onze bruiloft in Oostenrijk”, besluit hij!

Foto’s op de molen Tot Voordeel en Genoegen in Alphen aan de Maas