Geen overeenstemming over hoogwatergeul bij Varik en Heesselt

Op 8 februari had de stuurgroep, die bestaat uit bestuurders van de gemeenten Tiel en Neerijnen, Waterschap Rivierenland, de provincie Gelderland en Rijkswaterstaat een unaniem advies moeten uitbrengen over het al dan niet aanleggen van een hoogwatergeul achter de dorpen Varik en Heesselt langs. Dat is tijdens een bijeenkomst van de stuurgroep bij hotel Van der Valk in Tiel niet gelukt. De in Tiel woonachtigegedeputeerde van de provincie Josan Meijers heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora Nieuwenhuizen, gevraagd zich ter plekke op de hoogte te komen stellen en te helpen uit de impasse te komen.

Terugblik

De aanleg van de geul is een van de maatregelen in het dijkvak Tiel (vanaf het inundatiekanaal tot de brug bij waardenburg om de waterveiligheid te vergroten. Tijdens een druk bezochte bijeenkomst in Ophemert werd de komst van de geul in 2015 als een vaststaand feit gepresenteerd. Die zou gaan zorgen voor een snellere doorstroming van de Waal en dat leverde volgens de berekeningen een aanzienlijke verlaging van het waterpeil op. Die verlaging was bij de inlaat vlak achter Ophemert 40 centimeter en vlakte dan stroomopwaarts langzaam af tot 0 cm bij Nijmegen. Bij de presentatie van de plannen in 2015 werd de aanleg van de geul als een vaststaand feit gepresenteerd. De voordelen van die geul werden door de meekoppelkansen waarvoor de provincie extra geld op tafel legde breed uitgemeten. Bewoners, beroepsorganisaties en de gemeente Neerijnen kregen inspraak over het precieze trace en de inpassing in het gebied. Bewoners en agrariërs geloofden geen biet van de voorgeschotelde voordelen voor recreatie en toerisme en de voordelen van de landbouw. Actiegroep Waalzinnig gaf de wetenschapswinkel van Universiteit Wageningen opdracht om onderzoek te doen naar nut en noodzaak van het plan. Wageningen kwam met een vernietigend oordeel. Later zou er ook nog een slecht rapportcijfer volgen over de wijze waarop het besluitvormings- en participatieproces rond de geul georganiseerd was. Bovendien werd nergens duidelijk gemaakt waarom die geul noodzakelijk was.

Alternatieve plannen

Ondertussen werd er door een waterstaatskundige een alternatief plan ontwikkeld. Dat plan maakte het mogelijk om een even grote waterniveauverlaging te bereiken door maatregelen in de rivierbedding en de uiterwaarden. Ook bleek dat er in de uiterwaarden even goede kansen lagen voor natuurontwikkeling en recreatie. Het verzet tegen de geul groeide met het verstrijken van de tijd. Ook anderen droegen ideeën aan en uiteindelijk werden er 18 oplossingsrichtingen geteld. Daaruit werden er drie gekozen, die aan de eisen van waterveiligheid voldeden. Dat waren dijkverhoging en verzwaring, dijkverzwaring met aanleg van de geul en dijkverzwaring zonder geul maar met maatregelen in en bij de rivierbedding en uiterwaarden. Deze drie werden voorgelegd aan een bureau die ze alle drie kwalificeerde als voldoende om de noodzakelijke veiligheid te garanderen.

Stuurgroep is verdeeld

De stuurgroep moest vervolgens daaruit een keuze maken. De provincie en de gemeente Tiel kozen voor de geul. Het waterschap en de gemeente juist niet. In Neerijnen sprak de gemeenteraad zich unaniem uit tegen de geul. In Tiel werd de gemeenteraad niet geraadpleegd en volgde het college zonder veel discussie en diepgaande studie het standpunt van de provincie. Ondertussen vrezen de inwoners van Varik en Heesselt steeds meer voor hun veiligheid. De kwel in de minipolder zal volgens onafhankelijke deskundigen enorm zijn en de kans op een dijkdoorbraak als gevolg van piping is niet uit te sluiten. Veelzeggend is ook dat vastgesteld is, dat wanneer de geul aangelegd wordt er ook een ontruimingsplan voor de dorpen klaar moet liggen. Want bij een dijkdoorbraak – zo waarschuwen deskundigen van naam – is de kleine badkuip waarin de dorpen liggen in weinig minuten volgelopen en kunnen de inwoners geen kant op.

Bliksembezoek minister

Maandag 12 februari komt de minister om 8.45 uur voor een bliksembezoek naar het atelier Varik, de vroegere sparsupermarkt, om met inwoners en de stuurgroep te praten. Want het waterschap wil aan de slag met het verhogen en verstevigen van de dijken tussen Tiel en Waardenburg en moet daarom weten of de geul er wel of niet komt..

Protestdemonstraties

Ondertussen hebben actiegroepen vergunning gekregen om bij atelier Varik een protestdemonstratie te houden. Zij roepen inwoners op om maandag om 8.30 uur naar het atelier te komen en het protest tegen de geul kracht bij te zetten.