Bijzondere Expositie in Kapel Avezaath

Sinds zijn pensionering is Tielenaar Bert Megens het nauwelijks rustiger aan gaan doen. Hij levert hand- en spandiensten aan het bestuur van de vestiging van Chapeau Woonkringen in onze gemeente, is voorzitter van het Tiels Mannenkoor en zingt daar een volop mee. Wat velen niet weten is dat hij ook een zeer verdienstelijk kunstschilder is. Samen met een collega kunstschilder en jeugdvriend Gerard Schilder exposeert hij in april twee weekeinden een selectie van hun werk in de Sint Agatha Capel in Kapel-Avezaath.

Bert en Gerard zijn sinds hun jeugd vrienden. Die vriendschap ontstond in Weert, toen beide ouders daar tijdens na hun basisschooltijd naar toe verhuisden. Beiden hadden aanleg en belangstelling voor tekenen en schilderen. Na het VWO specialiseerde Gerard, die nu in Bergschenhoek bij Rotterdam, zich in de grafische vormgeving en is op dat terrein een autoriteit. Tot voor kort doceerde hij ook aan ArtEZ, de hoge school voor de kunsten in Arnhem.

Bert Megens kreeg tijdens het VWO het advies van een beroepsadviseur om kunstenaar of boekhouder te worden. Bert heeft kunstzinnige gaven maar is namelijk ook heel precies. Hij koos voor een economieopleiding en was in Tiel en even in Brabant actief in het Vormingswerk voor werkende jongeren en de Basiseducatie.

Vanaf de schoolbanken hebben Bert en Gerard altijd een intensief contact onderhouden. Beiden hebben op een laag pitje hun hele leven geschilderd. Daarbij gaven ze elkaar feedback.

Na hun pensionering besteden zij beiden een groot deel van de week aan hun hobby en is hun onderlinge kunstzinnige contact heel intensief.

Bert schildert in hoofdzaak portretten. Daarin probeert hij behalve een perfecte gelijkenis ook het karakter en de ziel van de persoon weer te geven. Bert is lid van de kunstenaarsvereniging voor het gelders rivierengebied De Werkplek. Bert en Gerard exposeerden deels met leden van De werkplek eerder in Oss en Ravenstein.

Gerard Schilder maakt landschappen, stadsgezichten en taferelen. Gerard zegt op zijn website over zichzelf: “Als schilder zie ik wat ik wil zien. Ik benadruk dat wat er voor mij toe doet. Het is een uitdaging om dat moment vast te leggen.” Dat hem dat bijzonder goed lukt, kunt u samen met de portretten van Bert op zondag 15, en zaterdag en zondag 21 en 22 april in de Agatha Capel aan de Zoelensestraat 2 in Kapel-Avezaath bekijken. De expositie is geopend van 11 tot 17.00 uur.

Het is een mooi fietstocht van Tiel naar Kapel-Avezaath en wanneer u de gratis toegankelijke expositie bezoekt tevens de gelegenheid om het fraaie kerkje eens van binnen te zien.

Historie Agatha Capel

Jan Vermeulen schreef voor de Avezaathse Kerkkrant in april 2009 het volgende over de geschiedenis van dit bijzondere kerkje en de beide Avezathen :

Over de ontstaansgeschiedenis van de Agatha Capel in Kapel-Avezaath is niet veel bekend. In de Tielse kroniek, een in de 15de en 16de eeuw op schrift gestelde geschiedschrijving van Tiel en omgeving, staat in paragraaf 484 dat de kapel in Oud-Avezaath (Kapel-Avezaath) op 2 mei 1332 is ingewijd ter ere van de heilige Agatha. Tot op heden zijn er geen schriftelijke bronnen gevonden die dit feit kunnen onderbouwen. Het is verleidelijk te denken dat op de plaats van de kapel al vele eeuwen eerder een gebedshuis heeft gestaan. Helaas zijn er nog geen archeologische opgravingen in of rond de kapel verricht die hierover uitsluitsel zouden kunnen geven.
Dat Kerk- en Kapel-Avezaath een eeuwenoude relatie hebben is duidelijk. Er zijn nog steeds onduidelijkheden over tal van aspecten met betrekking tot de beide Avezathen, hetgeen vooral door de naam komt. Oorspronkelijk zal er alleen sprake zijn geweest van Avezaath. In oude geschriften van voor de 14de eeuw wordt alleen over Avezaath gesproken. Pas in de 14de eeuw wordt voor het eerst melding gemaakt van Oud-Avezaath, waarmee onderscheid werd gemaakt met Avezaath (Kerk-Avezaath). In de eeuwen die volgden wordt in oude documenten helaas nog vaak alleen van Avezaath gesproken zodat het niet altijd duidelijk is welke van beide Avezathen wordt bedoeld.
De naam Oud-Avezaath impliceert dat Kapel-Avezaath van oudere datum zou zijn dan Kerk-Avezaath. Uit schriftelijke bronnen is echter bekend dat de kerk in Kerk-Avezaath rond het jaar 1000 is gebouwd! Mogelijk heeft Kapel-Avezaath de oudste bewoningsgeschiedenis en heeft Kerk-Avezaath het oudste gebedshuis.
Hoogstwaarschijnlijk bestreek het oorspronkelijke dorp Avezaath het huidige gebied van beide Avezathen, waarbij het zwaartepunt in Kapel-Avezaath (Oud-Avezaath) lag. Mogelijk was het stichtten van de kapel de aanleiding zich te onderscheiden door middel van Oud-Avezaath. De belangrijkheid van beide Avezathen wisselde mogelijkerwijs. Je moet je voorstellen dat het stichten van een kerk in de middeleeuwen niet alleen een religieuze daad was maar ook een middel om je macht te tonen. Een heer die een kerk stichtte moest wel een machtig en rijk man zijn. Volgens de Tielse kroniek zou de kapel in Kapel-Avezaath in 1332 gebouwd kunnen zijn, hetgeen niet wil zeggen dat daarvóór geen gebedshuis heeft bestaan in Oud-Avezaath. De kapel is waarschijnlijk door een aanzienlijke heer gesticht. Het is niet denkbeeldig dat deze heer de hofstad Alden Aveseat bewoonde, welke al in oude akten van rond 1400 wordt beschreven. Mogelijk wordt hier de plek bedoeld oostelijk van de huidige Aldenaaf aan het Laageinde.
Een kapel heeft een lagere status dan een kerk en behoorde vaak bij een kasteel of aanzienlijke woning. In beginsel was een kapel vaak een klein gebouwtje (steen of hout) waarin een heilige beeld stond, welke later werd uitgebouwd tot huiskapel of kerk.
Voor zover men weet hebben de Avezathen altijd één kerkelijke gemeente gevormd. De kapel viel onder de moederkerk gewijd aan St. Lambertus. Het is geen toeval dat op de noordelijke pijler van de toren van de St. Lambertus een muurschildering is aangebracht van de Heilige Agatha. Door deskundigen wordt deze afbeelding in de 14de eeuw gedateerd, waarmee de geloofwaardigheid van de Tielse kroniek alleen groter wordt.
De Heilige Agatha leefde van 225 tot 251 op Sicilië en is een door de Rooms-kaholieke kerk heilig verklaarde martelares. De muurschildering laat een wrede voorstelling zien. De borsten worden namelijk door twee beulen met tangen afgeknepen. De Heilige Agatha is de beschermheilige tegen vuur en aanverwante zaken zoals brand en vulkanische erupties wat te maken heeft met haar afkomst (Sicilië, vulkaan de Etna) en haar levensgeschiedenis.