Oude Bekenden 30: Dansles in het Cellenbroedersklooster

Mies Nijholt, balletlerares in Tiel, was een grande dame. Tot op hoge leeftijd, ze overleed in 2004, kon je haar, uiterst verzorgd en mooi opgemaakt, door het stadscentrum zien lopen. Generaties Tielse meisjes kwamen bij haar op balletles, al vertrouwde ze me toe dat ze niet de illusie had met één les in de week er ook echte balletdanseressen van te maken.

Toch vonden enkele van haar oud-leerlingen de weg naar het ballet en het grote toneel. Dat moet haar genoegen hebben gedaan, want ballet was haar kern. Haar echtgenoot was de vrijzinnige hervormde dominee Berend Nijholt die in 1992 overleed. Hij hield ook wel voor de VPRO-radio overwegingen, maar zijn leven is enkel nog na te gaan in het vijfde deel van het biografisch woordenboek van Tiel. Voor wie ze niet heeft en de lokale geschiedenis wil kennen: zorg dat je ze te pakken krijgt.

In de jaren dat ze haar balletschool in het karakteristieke en eeuwenoude pand aan de Molenhoek dreef, gaf ze met de leerlingen aan het eind van elk lesseizoen een uitvoering in theater Agnietenhof. Met kostuums, alle leeftijden leerlingen en muziek. Dat kon toen nog, het theater was van iedereen en betaalbaar voor amateurverenigingen.

Mies Nijholt-Ridderikhoff, geboren in 1920, had al eerder lesgegeven in de stad. Haar man was er in 1948 beroepen, Berend en zijn gezin woonden aan de Lingedijk. “Mijn jongste dochter Roos is hier in Tiel geboren, vertelde ze me in 1997. “Ik ben les gaan geven toen we uit Eindhoven kwamen, bij dansschool Bemer aan de Hoveniersweg, maar ook in de bovenzaal van de Beurs en in de gymzaal van het gymnasium aan het Kalverbos.” In 1962 vertrok het gezin Nijholt naar Den Haag, maar toen Berend met pensioen ging, kwamen ze terug. “We werden attent gemaakt op dit huis aan de Molenhoek, het was onderverhuurd, beneden had een café gezeten, en het Leger de Heils.” En er was ruimte voor een danszaal.

De begane grond van het karakteristieke pand dateert van 1465 en was oorspronkelijk de kapel van het Cellenbroedersklooster, dat op de plek ernaast stond, nu zijn dat garages. De buitenmuur aan de Tolhuisstraat werd tot in de negentiende eeuw bedekt met enkele armenhuisjes. Het huis is in de familie gebleven, Roos Nijholt woont er, ze is al een paar jaar met pensioen en was heel lang belast met de publiekswerving, publiciteit en het programmeren van kindervoorstellingen in Agnietenhof. Voor enkele liefhebbers geeft ze nog tapdanslessen, in de danszaal die gewoon nog in gebruik is, en er wordt wel eens muziek gemaakt.

De rest van die oudste hoek van de stad, het Tolhuiskwartier, is inmiddels onherkenbaar veranderd, en volgens lokale historici onherstelbaar verminkt met nieuwbouw.