Bij de ingekomen stukken van de raadsvergadering van 18 november troffen we het antwoord van het college aan op vragen vanuit de oppositiepartijen over de huisvestingsplannen van arbeidsmigranten op het terrein van het vroegere winkelcentrum Kwadrant. De antwoorden geven een goede inkijk in de stappen die de gemeente en uitzendbureau VDU gezet hebben en vat nog eens samen wat het gemeentelijke beleid is. Voor de Tielenaar aanleiding om opnieuw aandacht te schenken aan het onderwerp arbeidsmigranten.
De vroegtijdige publicatie van De Gelderlander over de aankoop van het voormalige winkelcentrum Kwadrant door de eigenaar van VDU Uitzendbureau dat er mogelijk Oost-Europese arbeidsmigranten wil vestigen, heeft vooral bij omwonenden heel wat losgemaakt. De fracties van D66, CU, CDA, GL, ProTiel en Kleurrijk stelden er vragen over aan het college.
In de brief waarin de vragen beantwoord worden geeft het college een chronologisch overzicht van de ontwikkelingen en gebeurtenissen rond de huisvesting van Oost-Europese arbeidsmigranten.
Wat vooraf ging
In december 2019 stemde de gemeenteraad in met het beleid dat het college wilde gaan voeren rond de huisvesting. Er waren al langer klachten over de slechte huisvestingssituatie, waarbij te veel migranten in een zogenaamde vertimmerde woning werden gestopt. Deze woningen bevinden zich meestal geconcentreerd in een beperkt aantal straten en wijken. Daardoor ontstond overlast door het gedrag van een aantal arbeidsmigranten maar ook door de vele auto’s die de parkeerdruk in die straten tot grote hoogte opvoerde. Door de aankoop van veelal sociale woningen door uitzendbureaus voor de huisvesting van arbeidsmigranten werden bovendien te veel woningen in het goedkope segment aan de reguliere woningvoorraad onttrokken. Daardoor wordt het voor Tielenaren die aangewezen zijn op een goedkope woning nog moeilijker om een passende woning te kopen.
Het college stelde daarom voor om rond de duizend arbeidsmigranten centraal te huisvesten in speciaal voor hen gebouwde hotels die aan hoge eisen moeten voldoen. Het college heeft na het akkoord van de gemeenteraad meteen actie ondernomen. Ambtenaren werden op pad gestuurd om geschikte locaties in Tiel in kaart te brengen. Het college informeerde ook de partijen waaronder uitzendbureaus van arbeidsmigranten, die geïnteresseerd zijn in de bouw en exploitatie van de migrantenhuisvesting en nodigde hen uit mee te werken en plannen te ontwikkelen. Daarbij noemde het college ook de locaties waar mogelijk gebouwd zou kunnen worden. Het college wil wel de regie, maar rekent het niet tot haar taak om zelf bouw opdrachten te verstrekken en de huisvesting te exploiteren. Een van de gesprekspartners was de directeur van VDU, een van de grotere uitzendbureaus van arbeidsmigranten in de regio met een kantoor in Waardenburg.
VDU koopt Kwadrant
VDU gaf al snel aan mogelijkheden te zien om op de plek van winkelcentrum Kwadrant een kwalitatief hoogwaardig en duurzaam gebouw te realiseren voor de huisvesting van arbeidsmigranten. In oktober 2020 publiceerde de Gelderlander tot verrassing van iedereen die niet onder geheimhouding over het plan geïnformeerd was, dat VDU het leegstaande complex met de bijbehorende grond had aangekocht. Dat leidde tot veel aandacht en ophef in de politiek maar ook bij omwonenden. Vraag was ook hoe de Gelderlander het nieuws op het spoor gekomen was.
In de brief van het college staat dat het college dat niet weet. Het college schrijft dat op 2 oktober 2020 de akte van levering bij de notaris getekend is. Na de aansluitende voorgeschreven inschrijving in het kadaster van de overeenkomst is deze openbaar en door iedereen in te zien. Iedereen kan bij het kadaster zelfs tegen betaling een kopie van de ingeschreven akte verkrijgen. Aankoop heeft plaats gevonden voor eigen rekening en risico van het uitzendbureau.
Vrees voor tekort parkeerplaatsen bij omwonenden
Een van de problemen bij de locatie Kwadrant is het ontbreken van voldoende parkeergelegenheid. Omwonenden maken zich daar ook zorgen over. De parkeerdruk wordt daar al erg hoog zodra het gebouw van de vroegere serviceflat de Batouwe na een opknapbeurt weer verhuurd is en ook veel arbeidsmigranten hebben een eigen auto. Mede daarom stelden de oppositiepartijen de vraag of de gemeente nog grond bezit in de onmiddellijke omgeving van het vroegere winkelcentrum. Dat blijkt zo te zijn. De gemeente bezit het perceel grond aan de Wadenoijenlaan 112-114, waar de Turkse en Marokkaanse arbeidersvereniging samen een pand delen; een perceel grond aan de Wadenoijenlaan naast het hiervoor genoemde terrein en de panden Neerijnenlaan 1 en 1a (voormalige school; die grond met schoolgebouw staat te koop voor minimaal 750.000 euro) Het college merkt overigens op dat het niet de verantwoordelijkheid van de gemeente is om voor voldoende parkeerruimte te zorgen. Dat is een plicht van gebouweigenaren. De gemeente is wel verantwoordelijk voor de (her)inrichting van de openbare ruimte rond het gebouw.
N.I.M.B.Y-projecten
Desgevraagd herinnert het college er nog aan dat mogelijke plaatsen waar arbeidsmigranten centraal gehuisvest kunnen worden een zogenaamde N.I.M.B.Y.-status hebben. NIMBY-projecten (niet in mijn achtertuin) betreffen projecten die veel omwonenden liever niet in hun directe omgeving willen zien. Afspraak is dat er over mogelijke locaties voor dit soort projecten niet vroegtijdig gepubliceerd wordt om onnodige weerstand bij omwonenden te voorkomen. Het informatie verstrekken en het voeren van gesprekken met omwonenden vindt pas plaats wanneer de plannen een meer vaste vorm aangenomen hebben, concreet uitgewerkt is en zo volledig informeren mogelijk is. In de praktijk blijkt geheimhouding lastig zoals nu bij Kwadrant gebleken is.
Regionale beheersstichting
Er komt een regionale beheerstichting, ook wel kenniscentrum arbeidsmigranten genoemd. Die beheersstichting gaat zich niet bezig houden met het ontwikkelen en / of beheren van huisvestingsprojecten maar met onder meer toezicht op de kwaliteit van de huisvesting van arbeidsmigranten en of zij zich wel houden aan de inschrijfplicht bij de gemeente. Wanneer arbeidsmigranten zich niet inschrijven bij de gemeente, mist de gemeente namelijk de uitkering uit het gemeentefonds die het voor iedere inwoner van de rijksoverheid krijgt. In 2013 heeft de vereniging van Nederlandse gemeenten al een model-convenant of handreiking gemaakt waarin de regio, de verschillende gemeenten, de woningcorporaties en andere partijen afspraken maken over de huisvesting maar ook over de registratie van arbeidsmigranten in de gemeentelijke basisadministratie. In onze regio kwam het onderwerp huisvesting arbeidsmigranten pas laat op de politieke en bestuurlijke agenda.
Convenant inschrijven buitenlandse werknemers
Arbeidsmigranten die langer dan vier maanden in Nederland blijven moeten zich verplicht inschrijven in de basisregistratie personen van de gemeente. Uit onderzoeken blijkt dat ongeveer 50% van de arbeidsmigranten dat daadwerkelijk doet. Inschrijving is belangrijk omdat de gemeente voor iedere ingeschreven inwoner een flink bedrag krijgt van de rijksoverheid uit het gemeentefonds. Sinds 2018 probeert de gemeente via de bonafide uitzendbureaus daar afspraken over te maken. Nu is deze vrijblijvende inspanningsverplichting omgezet in een formele convenant. Twee grote uitzendbureaus in onze regio VDU en Europlus zullen de convenant ondertekenen. Daarnaast probeert de gemeente ook via de uitzendbureaus de arbeidsmigranten die zich niet laten inschrijven een soort toeristenbelasting te laten betalen. Daardoor betalen deze mensen toch een beetje mee aan de algemene voorzieningen die ze in hun woongemeente genieten. Waterdicht is het allemaal nog niet, maar de afspraken met de uitzendbureaus zullen ongetwijfeld flink helpen. De schattingen van het aantal arbeidsmigranten dat in Tiel woont varieert tussen ruwweg 3000 en 4000.
Kwadrant
Bij het doorgaan van het project Kwadrant, wat overigens nog lang niet zeker is, zal VDU het gebouw ontwikkelen en vermoedelijk ook beheren. Toevoeging BL: Dat is overigens in strijd met de aanbevelingen van de commissie Roemer. Die vindt dat de werkgever van de arbeidsmigranten niet ook de huisvester van zijn werknemers moet zijn. Voorts voldoet de plaats niet geheel aan de voorwaarden die het college in december 2019 in de notitie over de huisvesting van arbeidsmigranten formuleerde. Die eisen zijn echter meer richtsnoer dan harde voorwaarden. Het voldoen aan alle eisen op inbreidingslocaties (= gaten vullen in de bebouwde kom) lijkt vrijwel onmogelijk.
Geen toezeggingen
Tot slot merkt het college nogmaals op dat VDU de grond voor eigen rekening en risico gekocht heeft. De gemeente heeft zich tot niets verplicht. De gemeente ontkent niet dat er mogelijk wel verwachtingen gewekt zijn door de grond van Kwadrant te noemen als mogelijk geschikte locatie. Voorts wijst het college er op dat er nog minstens een en wellicht twee andere locaties nodig zijn om de huidige problemen rond de huisvesting te verminderen. Initiatiefnemers zijn verplicht om de woningen die zij hebben gekocht en verkamerd hebben om arbeidsmigranten te huisvesten terug te laten komen op de reguliere woonmarkt.
Zie ook het artikel in Trouw van 18-2-2020: https://www.trouw.nl/nieuws/in-tiel-worden-polen-behandeld-als-studenten-en-dat-lijkt-te-werken~b51f01b00/
Reacties zijn gesloten.