Tweede van der Capellenlezing in raadszaal Tiel maakt indruk

Door Bert Leenders op dinsdag 7 november 2017, geplaatst in Kunst & cultuur, Historie.

Voor de tweede keer organiseerden de Oudheidkamer Tiel en de gemeente Tiel vrijdagmiddag 3 november de Van der Capellenlezing. Een goed gevulde raadszaal genoot van de korte videofilm over leven en betekenis van Joan Derk van den Capellen tot den Poll (JDCP) gemaakt door Jan Bouwhuis en Emile Smit en de inleidingen van de sprekers Teun Stoetman en Paul Schnabel.
In deze bijdrage een samenvatting van de lezingen en een fotoreportage van deze bijzondere middag.
Voor de video linken naar inleiding video en stream van de gehele bijeenkomst zie onder het artikel.

Dat jongeren serieus genomen moeten worden en talent hebben toonde Teun Stoetman, VWO-leerling en vertegenwoordiger van het Model European Parliament Gelderland.
Teun hield een boeiend betoog over onze democratie. Via de link kunt u deze geheel zien en beluisteren.(onder het artikel)

Daarom hier een greep uit zijn uitstekende presentatie.
Teun wees op het verschijnsel dat tegenwoordig veel kiezers zich laten leiden door het directe eigenbelang van hun achterban. Hij riep daarmee de vraag op of deze ontwikkeling niet slecht is voor het algemeen belang. Democratie is meer dan een bestuursvorm. Het geeft ook rechten en een aantal prachtige waarden zoals vrijheid, gelijkwaardigheid, veiligheid en tolerantie. We zien onze vorm van democratie als een belangrijk onderdeel van onze nationale identiteit. Daar mag niemand aankomen.
Teun stelt dat er angst heerst dat onze democratie wordt bedreigd door mensen met een andere cultuur, die minder tolerant zijn. Hij constateert dat we dat niet tolereren en daardoor minder tolerant worden om onze tolerantie te beschermen.
Ook op de gelijkwaardigheid valt nogal wat af te dingen. Vrouwen verdienen nog steeds minder dan mannen en we zouden toch helemaal geen kast nodig moeten hebben waarin mensen met een andere sexuele geaardheid zich nog steeds verstoppen.
Sommige politici zeggen de kloof tussen burgers en politiek te willen dichten. Teun stelt dat de manier waarop zij dit doen de kloof eerder groter maakt dan kleiner.
Hij wijst ook op de nadelen van volksraadplegingen. Doordat je alleen met ja of nee kunt antwoorden krijgen achterliggende problemen geen aandacht, hoeft geen onderbouwing gegeven en hoeft er geen discussie gevoerd te worden.
We hebben allemaal de neiging om vooral dat nieuws te geloven dat overeenkomt met onze denkwereld en opvattingen. Dat is altijd zo geweest. Maar de nieuwe sociale media maken het een stuk gemakkelijker om alleen maar contact te hebben met gelijkgestemden en nieuws te lezen dat overeenkomt met jouw opvattingen. Door deze ontwikkeling, is er bij met name jongeren een beperkte kennis van de actualiteit, hoeven zij zich niet te verdiepen in andere meningen en worden zij vatbaar voor het geloven van nepnieuws.
Teun riep tot slot van zijn betoog jongeren op om vooral kritisch te zijn, terug te gaan naar de inhoud en een bijdrage te leveren aan de maatschappelijke discussie.

De inhoud en presentatie van de inleiding van Teun Stoetman verraste de aanwezigen en werd zeer gewaardeerd. Zijn betoog zou goed dienst kunnen doen als startpunt voor een verdere discussie in de lessen maatschappijleer in het voortgezet onderwijs.

Vervolgens was het woord aan professor dr. Paul Schnabel. Met Schnabel hadden de organisatoren niet alleen een topspreker in huis gehaald maar ook iemand die inhoudelijk wat te vertellen had. In een goed uur gaf hij de aanwezigen met zijn bijdrage met de titel ‘Het volk van Nederland: van traditioneel progressief naar modern conservatief’ een inkijkje in hoe de Nederlander oordeelt over zijn persoonlijke situatie en het oordeel over de ontwikkelingsrichting van de samenleving. Hij toonde aan dat er nogal wat verschil zit tussen gevoelens en verwachtingen en de feitelijke situatie. Op alle vergelijkingslijstjes van landen onderling met positieve punten staat Nederland meestal in de top 5 en altijd in de top tien. Persoonlijk voelen Nederlanders zich redelijk gelukkig. Vooral de stemmers op CDA, VVD en D66 zijn tevreden over hun eigen situatie. Stemmers op protestpartijen als de SP en de PVV zijn wat minder gelukkig maar zeker in verhouding niet ongelukkig. De inwoners zijn veelal tevreden over hun eigen situatie maar somber over de ontwikkelingen in de maatschappij. Velen willen vasthouden aan de verworvenheden van de 20e eeuw. Denk daarbij aan de sociale zekerheid, de verzorgingsstaat en de opgebouwde identiteit. Schnabel toonde aan dat daar waar veel Nederlanders denken dat we achteruit hollen het hier nog steeds heel goed gaat. Buitenlanders zijn vaak verbaasd wanneer zij horen hoe goed bij ons de gezondheidszorg georganiseerd, en hoe toegankelijk die is. Veel thema’s waar we ontevreden over zijn scoren erg goed. Denk aan onderwijs, internet dichtheid, het groeiende opleidingsniveau, de dalende criminaliteitscijfers en de stevige euro. Die ontevredenheid wordt mede veroorzaakt door de populistische media, die ons een vertekend beeld van de werkelijkheid voor houden. Anno 2017 gaat het geweldig met Nederland, maar niet iedereen profiteert daar op dezelfde wijze van. Veel Nederlanders denken dat hun kinderen het niet meer zo goed zullen krijgen als zijzelf het hebben gehad. Schnabel was optimistisch over de toekomst. ‘Alle seinen staan op groen’. Maar misschien gaat het wel te goed en zijn we weer op weg naar een nieuwe recessie. Het tekort aan arbeidskrachten, de loonstijging en de snelle stijging van de huizenprijzen zijn signalen die daarop wijzen. Erg wakker liggen we daar niet van. Want zo sloot hij af: ‘Nederlanders discussiëren meer over de vrolijke schoenen van een nieuwe minister dan over het nieuwe regeerakkoord’.

Met deze tweede JDCP lezingenmiddag, waarin ook burgemeester Beenakker en de voorzitter van de Oudheidkamer Martin van de Mark behartigenswaardige woorden spraken, zijn Oudheidkamer en gemeente bezig om ook op het punt van het toegankelijk brengen van analyses van actuele maatschappelijke ontwikkelingen Tiel op de kaart te zetten. Het initiatief verdient gelet op de waardering van de aanwezigen een vervolg en meer publiciteit.

De inleiding video: https://youtu.be/Rvo8-VuiJxQ
De stream van de gehele bijeenkomst: https://www.youtube.com/watch?v=23Lf1jxRWkQ
Een verslag van de bijeenkomst 2016: http://detielenaar.nl/kunst-cultuur/gedenkteken-voor-joan-derk-van-der-c…