Tiel studeert op opzeggen deelname in Werkzaak

Het college van de gemeente Tiel heeft het plan om niet langer deel te nemen aan de Gemeenschappelijke Regeling Werkzaak. Per 1 januari 2021 wil de gemeente wanneer alle gevolgen op een rijtje zijn gezet en alternatieven goedkoper blijken de samenwerking beëindigen. De gemeente start daartoe onder meer een onderzoek naar de verschillende scenario’s om de Participatiewet uit te voeren. Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek neemt de gemeenteraad in de loop van dit jaar een definitief besluit over uittreden.

Aanleiding voor dit voornemen is een onverwachte hoge structurele kostenstijging van de bedrijfsvoering van Werkzaak. Dit leidt tot een kostenverhoging in de Tielse begroting van € 2 miljoen per jaar. “Dat is voor de gemeente niet op te brengen in een situatie waarin we enorme tekorten hebben op de kosten voor Jeugdzorg en WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning).” Het stoort de gemeente daarnaast enorm dat de gemeente op grond van de afgesproken stemverhouding en de feitelijke gang van zaken in het bestuur van Werkzaak het financiële beleid van Werkzaak onvoldoende kan beïnvloeden, terwijl het verreweg de grootste financiële bijdrage levert. Er is bij Werkzaak geen invloedsverdeling op basis van de bijdragen die je betaalt en het aantal mensen voor wie Werkzaak diensten verzorgt. Portefeuillehouder wethouder Ben Brink is verder ontevreden over de geringe voortgang in de gesprekken over een eerlijker kostenverdeling over de verschillende gemeenten binnen de gemeenschappelijke regeling.

De gemeente is van plan om uiterlijk 31 december 2019 te besluiten of zij deelname aan Werkzaak voortzet of beëindigt.

Werkzaak niet blij met uittredeplannen van Tiel

Het zal duidelijk zijn dat werkzaak niet blij is met het standpunt van de gemeente Tiel. Het bestuur is bang dat de voorgenomen uittreding zal leiden tot het verdwijnen van de eenheid en cincurrentie in de arbeidsmarkt van Rivierenland. Dit kan consequenties hebben voor subsidieaanvragen, dienstverlening aan werkgevers en begeleiding van werkzoekenden en veel dubbel werk. In het verleden beklaagden werkgevers er zich regelmatig over dat zij door verschillende instanties benaderd werden voor het bieden van werk aan mensen met een beperking en de verschillende begeleiders met ieder hun eigen aanpak en regels over de vloer kregen. Werkzaak zal de komende periode in nauw overleg met Tiel de consequenties van eventueel uittreden inventariseren.

De organisatie wijst er op dat zij in vergelijking met de meeste andere gemeenten of samenwerkingsverbanden relatief meer mensen aan werk helpt tegen aanzienlijk lagere kosten. Per saldo werden twee keer meer mensen uit de bijstand gehaald dan het landelijk gemiddelde.

De organisatie attendeert er ook op dat bij de start van Werkzaak in Rivierenland meer geld uitgegeven werd aan bijstandsuitkeringen dan het beschikbare rijksbudget. Het tekort was in 2016 4,4 miljoen en Werkzaak reduceerde dit tot 8 ton in 2018. Hierdoor dragen gemeenten fors minder bij uit eigen middelen. Het aantal werkzoekenden in de bijstand is tussen 2016 en 2018 gedaald, bijna twee keer zoveel als het landelijk gemiddelde. Werkzaak zorgde er sinds haar start in 2016 voor dat meer mensen hun talenten kunnen inzetten en werkgevers in de regio hun vacatures kunnen invullen.

Werkzaak besteedt 90% van de bedrijfskosten direct aan de dienstverlening aan alle werkzoekenden. Een onderzoek door Berenschot in 2018 laat zien dat het gemiddelde bij andere gemeenten in Nederland 68% bedraagt.

Wat doet werkzaak en hoe is het ontstaan

Werkzaak is een gemeenschappelijke regeling van alle acht gemeenten in de samenwerkingsregio Rivierenland. In deze regeling staan afspraken over de samenwerking tussen de acht gemeenten en over het uitstappen uit de regeling.

De eerste voorganger van Werkzaak, WWG bedrijven werd in 1972 opgericht. Toen fuseerden drie Sociale Werkplaatsen in Culemborg , Tiel en Zaltbommel samen met een regio-organisatie voor groen en bouwwerk tot een gemeenschappelijk organisatie die voor de gemeenten de wet sociale werkvoorziening ging uitvoeren. WWG was financieel en sociaal heel succesvol en een voorbeeldorganisatie voor soortgelijke organisaties is Nederland en daar buiten. In 2002 fuseerde WWG met stichting Traject een intergemeentelijke organisatie die in de regio de in- en doorstroombanenregeling (Melkertbanen) en de Jeugdwerkgarantiewet uitvoerde en werd de naam Lander voor de fusie-organisatie gekozen. In 2015 besloten de regiogemeenten dat het beter en goedkoper was wanneer Lander ook de participatiewet voor hen zou uitvoeren. Per 1 januari nam Lander de aan deze wet verbonden werkzaamheden van de gemeente over en ging de organisatie die voor enkele duizenden inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt in het Rivierengebied werk- en inkomenszaken regelt en voor begeleiding zorg draagt verder als Werkzaak Rivierenland. Werkzaak is nog altijd relatief goedkoop voor de gemeenten en uiterst succesvol in het plaatsen van mensen met een beperking bij gewone werkgevers. Een landelijk probleem daarbij is dat werkgevers graag werkfacilteiten beschikbaar stellen aan mensen ‘met een vlekje’ maar terughoudend zijn met het in dienst nemen van deze mensen en voor de inzet van die mensen ook niet altijd de hoofdprijs willen betalen.

Werkzaak wordt bestuurd door de wethouders sociale zaken van de deelnemende gemeenten. Ben Brink heeft zitting in het Algemeen Bestuur van Werkzaak. Tiel is niet vertegenwoordigd in het driemanschap dat het Dagelijks Bestuur van Werkzaak vormt. Werkzaak heeft een grote centrale werkplaats in Geldermalsen, het bestuurlijk centrum en enkele stafdiensten hebben hun zetel in de Stadhuiscampus in Tiel waar ook samenwerkingspartner UWV en de gemeente Tiel kantoor houden. In verband met de komst van UWV en Werkzaak naar Tiel is het stadhuis grondig verbouwd en opnieuw ingericht.

Enkele gegevens

Werkzaak verzorgt voor 1098 mensen uit de gemeente Tiel een bijstandsuitkering. (In totaal voor heel Rivierenland gaat het daarbij om 2657 bijstandsuitkeringen)

Werkzaak  had 1-1-2019  300 mensen in dienst met een SW-dienstverband die in Tiel wonen en begeleidt 24 mensen uit Tiel die met een loonkostensubsidie via Werkzaak bij een bedrijf in dienst zijn.