Pluk het geluk in Tiel, verslag van een congres

Door Bert Leenders Op mrt 30, 2019

Een bijzonder geslaagde en nuttige dag! Daar waren alle bezoekers van het congres 28 maart in de Agnietenhof het na afloop over eens. Alles klopte. Een afwisselend programma met amusement, wetenschappelijke inzichten, concrete cijfers, praktijkvoorbeelden, meningen van deelnemers, veel praktische tips, een infomarkt, een perfecte organisatie en goede restauratieve verzorging zorgden ervoor dat de vele bezoekers uit het hele land met een goed gevoel over de Fruitstad aan de Waal huiswaarts keerden. De Tielenaar was er bij en doet verslag.

Waarom een gelukscongres in Tiel?

Bestuur, politiek en maatschappelijke organisaties hebben ontdekt dat zij een belangrijke rol spelen in het vergroten van het geluk van land-, streek, of stadgenoten. In Tiel waren het de wijkregisseurs, die hier het eerst kennis van namen en die politiek, bestuur maar ook hun collega’s op de stadhuiscampus nieuwsgierig wisten te maken naar de mogelijkheden die zij hebben om te sturen op geluk. Anderhalf jaar geleden reed er dan ook een volle bus uit Tiel naar Schagen waar een eerste gelukscongres voor lokale maatschappelijke organisaties en gemeenten georganiseerd werd. Het enthousiasme was groot en toen bij de afsluiting de vraag gesteld werd welke gemeente een volgend congres wilde organiseren, stak Tiel zijn hand op en nam het stokje over. Samen met EHERO, het onderdeel van de Erasmus Universiteit dat zich met het bestuderen met alles wat met geluk te maken heeft bezig houdt, organiseerde de gemeente het congres. Donderdag 28 maart vond het plaats in de Agnietenhof.

Het programma

Bij binnenkomst werden de 250 deelnemers ontvangen door levende muziek van Nader Issa. Aansluitend waren er podiumgesprekjes met burgemeester Hans Beenakker, Frans Duits, die ook nog een lied over laaggeletterdheid ten gehore bracht. Vervolgens Informatie over de ‘geluksstand’ van het land, de welvaartsverdeling en wat ons gelukkig maakt gepresenteerd door wetenschappers en geluksdeskundigen van naam. Alexandra van Steen, directeur van het Flipje en Streekmuseum presenteerde tijdens een intermezzo een kort ontroerend en heel persoonlijk verhaal met als titel ‘Klein Geluk in Tiel’.

Workshops en excursies

Aansluitend aan de plenaire sessie in de tot de laatste plaats bezet Rabotzaal konden de deelnemers kiezen uit een twintigtal workshops in de Agnietenhof, Zinder en de stadhuiscampus en op verschillende locaties in de gemeente. De bijna 100 deelnemers uit Tiel konden hun hart ophalen aan aansprekende voorbeelden en projecten van ´geluksbevordering´ in andere gemeenten. Andere workshops gingen dieper in op het thema met onderwerpen als onder andere: Hoe maak je sturen op geluk concreet; Gelukkiger, Goedkoper en Leuker; Gelukkig Gezond en gezond Gelukkig; Van peuter tot puber; Muziek maak je muzikaal en gelukkig; Gelukkig Winkelen; Hoe verward gedrag en kwaliteit van leven samengaan in een wijk; Geluk maak je samen en Meer geluk met een andere bijstand.

Zelf koos ik er voor om naast het volgen van een workshop mee te gaan met een groep die de buurthuizen in Zennewijnen en de bomenbuurt bezocht. Over die bezoeken maak ik binnenkort een aparte bijdrage voor de Tielenaar.

Karin Bruers

Het congres werd afgesloten met een optreden van Karin Bruers in de grote zaal van de Agnietenhof. Zij begon haar optreden door op komische wijze herinneringen op de halen aan de bekende Tielse musicus John van Buren. John schreef de muziek voor vijf van haar theatertournees, zorgde voor de muzikale begeleiding en fungeerde ook als aangever van grappen. Bruers bleek niet alleen cabaretière. Tijdens haar optreden vertelde zij over haar bijdrage om sociale verkilling tegen te gaan in haar woonplaats Tilburg. Dat deed ze onder meer door met hulp van het bedrijfsleven vele tientallen sociale sofa’s te plaatsen. Het prototype hiervoor ontwierp ze zelf. Het zijn veelkleurig in beton gegoten en hufterproof gemaakte banken voorzien van verschillende afbeeldingen die aangebracht zijn met mozaieksteentjes en de vorm hebben van een chaise longue. Ondertussen staan er in heel Nederland in tal van steden al van die banken die het onderling contact bevorderen. De banken worden gemaakt in haar eigen atelier en werkplaats Het Duvelshok in Tilburg. Het Duvelshok is een monumentale oude textielfabriek, die Karin kocht en opknapte en waar ze ook plaats biedt aan maatschappelijke en laagdrempelige organisaties, een sociale kapsalon en een sociaal café.

Karin gaf verschillende geluksadviezen. Een daarvan was: Zorg dat je altijd zeven mensen om je heen hebt, die elkaar helpen en voor elkaar zorgen. Valt er een weg? Ga dan direct op zoek naar een ander, want wij zijn elkaars medicijn tegen eenzaamheid!

Tot slot een greep uit de vele conclusies, aanbevelingen, markante cijfers en uitspraken tijdens het congres

Nederland scoort hoog op de wereldgeluksladder. We staan op de vijfde plaats van die ranglijst. Toch ervaren veel mensen hun geluk als een dun laagje ijs, waar je zo door heen kunt zakken. Voor de toekomst zien veel mensen bedreigingen door onder meer de komst van veel niet-westerse nieuwkomers, afbraak van sociale zekerheid, en internationale ontwikkelingen. Veel mensen denken dat hun kinderen en kleinkinderen het slechter zullen krijgen dan zijzelf. Ondanks de hoge score op de wereldranglijst is niet iedereen in Nederland gelukkig.
Veiligheid en gezondheid zijn thema’s waar de gemeentelijke overheid veel kan bijdragen aan het welbevinden van de inwoners. Op het gebied van veiligheid valt in Tiel nog wel wat te winnen (Hans Beenakker).
Geluk maar ook ongeluk horen bij het leven.
Het zijn kleine dingen in je gemeente die kunnen bijdragen aan het geluk.
Wat heeft 150 jaar welvaartgroei in Nederland nou opgeleverd. Zijn we er echt gelukkiger van geworden en meer tevreden met ons bestaan?
Je moet overheidsgeld zo besteden dat de kwaliteit van leven daardoor verbetert. .
Mensen zijn gelukkiger wanneer de welvaart eerlijk verdeeld is en je door je eigen welvaart niet de natuurlijke bronnen van andere landen uit put.
Het meest gelukkig zijn de stemmers op VVD, CDA, D66, ChristenUnie en Groen Links. Minder tevredenen vind je vooral bij PVV en SP.
De overheid kan wanneer gelukstoename het criterium is bij de verdeling van de beschikbare middelen, het meest bereiken door te investeren in zaken voor de sociaal zwakkeren en minima. Daar kun je met relatief weinig geld veel bereiken. Om het geluksgevoel van hoger en meer welvarenden te laten stijgen is in verhouding veel meer geld nodig.
Medemenselijkheid en anderen helpen maakt je gelukkig.
We kennen wel de prijs maar niet de waarde van diensten en voorzieningen.
We kunnen niet alles voor iedereen doen en moeten dus keuzes maken. Meer doen voor de een is minder doen voor de ander. De overheidsmiddelen schieten altijd te kort.
Gezondheid is heel belangrijk, het is een directe bron van geluk. Eenzaamheid , werkloosheid en een laag ontwikkelingsniveau dragen bij aan het ongeluksgevoel. Vroeger was het hiernamaals het belangrijkste. Tegenwoordig is dat voor steeds meer mensen een lang en gezond leven. Veel mensen vinden gezondheid een recht. Gezondheid is ook waardevol. Met een goede gezondheid presteert de samenleving beter.
Nederlanders zijn gelukkig nog bereid om voor elkaar te betalen. Bijvoorbeeld in Amerika ligt dat anders.
Mensen hebben een ongelooflijk vermogen om zich aan te passen aan fysieke beperkingen. Mensen met een psychische problematiek kunnen dat veel minder of helemaal niet.
Naarmate je ouder wordt dalen ook je verwachtingen.
Je welbevinden daalt wanneer medefamilieleden ziek zijn.
Welvaart is een relatief begrip. We beoordelen onze welvaart door die te vergelijken met die van anderen. Je voelt je ongelukkig wanneer je het slechter doet dan je referentiegroep.