Op verschillende plekken in de Tielse binnenstad zijn er sinds 2018 reproducties te zien van werken van de Tielse schilder Johan Ponsioen (1900-1969). Hij is nu min of meer bekend bij een groter publiek. De Betuwse Boer of het zelfportret met glaasje wijn doen al vertrouwd aan.
Maar tien jaar geleden was hij niet zo’n naam in de stad. Ben van Mameren, een liefhebber van lokale Tielse en Betuwse kunst, verzamelaar ook, had indertijd een expositie met werk van Ponsioen. Daartoe werkte hij samen met Ponsioen’s zoon Ingo, die de artistieke nalatenschap van zijn vader beheert. In een oud bedrijfspand aan de Oliemolenwal was in die jaren een rijke keus uit het werk van Ponsioen te zien. De rest is geschiedenis, Tiel merkte dat er een getalenteerde zoon (al was die in Hatert-Nijmegen geboren) in haar geschiedenis stak.
Want zijn werk is nog alom aanwezig in de stad. Niet alleen in particulier beziet, ik mag een etsje met een winters landschap tot mijn eigendom rekenen, maar bijvoorbeeld ook in de ramen van het oude St. Hyacinthusklooster op het St. Walburg. Jammer dat die ramen niet van binnenuit worden verlicht, dan kon iedereen ook dáár zien wat voor werk Ponsioen maakte. De vijf meter hoge glas-in-loodramen zijn nu letterlijk een beetje onderbelicht gebleven. Ook in het streekmuseum is een en ander van zijn hand te zien. De conclusie is duidelijk: Ponsioen was een man die zijn vak en zijn kunst verstond.
Hij kwam dus uit Hatert, ging met zijn ouders op zijn vijfde naar Tiel en werkte onder meer als graveur voor de firma Daalderop. Het langst kende de stad hem als tekenleraar op de katholieke jongensschool Thomas van Aquine in de Jacob Cremerstraat. Ponsioen moet elke werkdag een aangename wandeling hebben gehad van zijn woning aan de Mr. Tydemanstraat 5 naar zijn school. De straat uit, linksaf richting station door de Dr. Schaepmanstraat –of zou hij door de Dr. Bosstraat zijn gelopen, wat korter was- , dan even het groen van Ter Navolging waarnemen zodat je aan de oude bomen ziet in welk seizoen je je bevindt en dan was hij al bij school.
Het is van Ponsioen bekend, dat hij een emotionele man was; zijn echtgenote Alida, met wie hij vijf kinderen kreeg, was een stuk kordater. Ponsioen speelde ook viool en was over het algemeen opgewekt, echter af en toe geneigd tot zwaarmoedigheid. In dat opzicht voel ik me wel verwant aan hem.
Zijn schilderijen vertonen van elkaar te onderscheiden perioden, zijn laatste werken waren duidelijk impressionistischer. Wie nu naar de werken kijkt ziet een mooie toets, oog voor detail, een man die heel naturalistisch kon schilderen. Hij koos voor zijn portretten vaak mensen uit zijn directe omgeving; modellen uit de streek, maar ook Ambonezen uit Tiel-West. Met name in zijn grafiek is veel van de stad Tiel terug te zien. En het weidse water van de Waal leverde veel onderwerpen op voor etsen en schilderijen. In zijn latere jaren reisde hij veel, en ook die reisdoelen uit bijvoorbeeld Zuid-Europa duiken op. Zijn werk, voor zover hij geen portretten in opdracht maakte, is tijdens zijn leven al aardig verkocht, er moet zelfs werk van hem in de VS te vinden zijn, En ook nu nog is er vaak een en ander van hem te koop op veilingen.
In 2015 was er een overzichtstentoonstelling in het Flipje en Streekmuseum
Reacties zijn gesloten.