Kijkje bij windpark Deil

Je kunt ze niet missen. Bij verkeersplein Deil staan sinds enkele maanden 11 enorme windmolens. Stilletjes doen ze al een tijdje hun werk. Op 22 augustus was er een publieksevenement. Daarbij kon je een 32 km lange fietstocht maken en de molens van dichtbij bekijken. Zaterdag 29 augustus kun je opnieuw fietsen en het windmolenpark ten zuiden van de A15 en aan weerszijden van de A2 bekijken.

Komen ze wel of toch niet? Vanaf 1996 zijn er plannen gemaakt om bij verkeersplein Deil windmolens neer te zetten. Naarmate de jaren verstreken veranderde het aantal en ook de organisaties die de ontwikkeling en exploitatie op zich zouden nemen. De politiek van Neerijnen was in meerderheid voor, omwonenden vreesden naast horizonvervuiling ook geluidsoverlast. Maar het was de radarpost in Herwijnen die de aanleg verhinderde. Die radarpost verdween in 2013.

Uniek gebied

Tijdens mijn bezoek aan het westelijk deel van de A2 gelegen molenterrein valt me op dat het gebied rond de molens verrassend mooi is. Je vindt er bij natuurgebied ’t Broek aan de Broekgraaf verstilde boerderijen, een fraaie molen en prachtig groen landschap waar je heerlijk kunt wandelen. Een stukje voor het punt waar de verharde weg ophoudt ligt een eendenkooi van Staatsbosbeheer. Die is speciaal in verband met de molenfietsdagen en de openstelling van het parkterrein te bezichtigen.

Boswachter Jeroen Tromp wacht de bezoekers op en laat met behulp van een maquette zien hoe eenden gelokt en gevangen worden. Nee, dat gebeurt niet om ze op te eten maar om ze te ringen voor onderzoeksdoelen. Ieder uur maakt hij met belangstellenden een wandeling via de eendenschool, waar lokeenden getraind worden, over de kooi. Naast het vangsysteem maakt ook de fraaie natuur een bezoek meer dan waard.

Het windmolenpark

Op het windmolenterrein word ik hartelijk ontvangen door een gastvrouw. Het is een komen en gaan van fietsers en mensen die met de auto gekomen zijn. Directeur Gerlach Velthoven van Betuwe Wind heeft het met enkele andere deskundigen druk met het beantwoorden van vragen. Ik noteer het volgende: “De windmolens zijn maar liefst 140 meter hoog en zelfs vanuit Tiel goed te zien. De drie wieken zijn 70 meter lang waardoor de totale hoogte op 210 meter komt. Dat is bijna twee keer zo hoog als de Dom van Utrecht.

De techniek

De techniek is in beginsel vrij eenvoudig. De wieken komen bij elkaar bij wat de rotor wordt genoemd. Die is bevestigd aan een draaibaar bovenstuk, de gondel. Een moter zorgt er voor dat de wieken steeds in de juiste stand ten opzichte van de wind staan. Het opwekken van de stroom is vergelijkbaar met de werking van een ouderwetse fietsdynamo. Met behulp van een generator, wordt de draaiende beweging omgezet in elektriciteit.”

Grote opbrengst

Gerlach illustreert de opbrengst met het volgende rijtje: “Iedere molen levert 15 miljoen kilowatt, in totaal is het park dus goed boor 165 miljoen kilowatt. Hiermee kun je 45.000 huishoudens van stroom voorzien maar ook 80.000 elektrische auto’s, 60.000 warmte pompen 165 grote bedrijven of 4000 middelgrote van milieuvriendelijke stroom voorzien . Het park kan ongeveer 60 % van al het stroom verbruik van de gemeente West Betuwe met meer dan 50.000 inwoners en enkele duizenden veelal kleinere bedrijven leveren.“

Betuwe Wind

Gerlach is directeur van coöperatie Betuwewind. Samen met Eures Energy en Pure Energie organiseert de coöperatie de molenfietsdagen en de bezichtiging van het windpark. De coöperatie is eigenaar van vier molens van het park bij Deil en de drie iets kleinere molens op het Avri terrein bij Geldermalsen. De 900 leden hebben samen 4 miljoen aan spaargeld bijeengebracht. Daarnaast is er bij banken een aanvullende lening afgesloten. Gerlach verwacht dat de leden kunnen rekenen op een rendement van naar schatting 7 á 8% per jaar over de komende 15 jaar. Die verwachting durft hij uit te spreken omdat de overheid de opbrengsten van de stroom gedurende deze periode garandeert. Daardoor zijn we gevrijwaard voor de sterke prijswisselingen van energie. “Maar onze leden zijn geen op veel geld gerichte speculanten. “Zorgen over de uitputting van de aarde en aantasting van het leefklimaat zijn hun belangrijkste drijfveren”, stelt Gerlach.

Aan de windmolencoöperatie kun je niet meer deelnemen. Wel aan andere projecten van Betuwewind. Denk dan aan zonnevelden en een voedselbos. Dat voedselbos lijkt een hobby voor natuurfreaks, maar blijkt na een aanloopperiode echt rendabel te kunnen zijn.

Laatste molenfietsdag en open huis

Zaterdag 29 augustus is de tweede en laatste open dag, die je kunt combineren met een mooie en gevarieerde fietstocht van 32 kilometer.

De routebeschrijving vind je op http://betuwewind.nl. Je kunt ook met de auto naar beide locaties. De parkeerruimte is echter beperkt.