Terugblik raadsfractie OD 16 Tiel

Door Bert Leenders Op apr 30, 2018

Deze maand kreeg de gemeenteraad een andere samenstelling. Negen leden verlaten de raad. Twee van hen zullen afhankelijk van de samenstelling van het college mogelijk terugkeren. De nieuwe raad bestaat uit negen partijen, één minder dan de vorige raadsperiode. OD 16 en Sociaal Tiel komen niet meer terug. Krachtig Tiel is nieuwkomer. Elisabeth Rooders-van Geldermalsen en Robert van Galen traden halverwege 2016 uit de fractie van D66 en gingen als OD 16 verder. In dit artikel vindt u een weergave van het gesprek dat kort geleden plaatsvond. Ze kijken daarbij terug op de afgelopen raadsperiode en geven en passant nog wat tips.

Eisabeth en Robert zijn blij, dat ze nu weer wat meer tijd voor zichzelf hebben. Tegelijkertijd is er ook een zeker gevoel van gemis. “Misschien hadden we er toch bij moeten zijn”. Liesbeth: “Je laat best veel achter, je hoort en ziet als raadslid veel en het is een uitdaging om een stad als Tiel mee te besturen. Als je niet uitkijkt wordt het ook een beetje verslavend. Van de andere kant is het een enorme belasting. Je hebt er als het ware een halve baan bij, waar je zeker 20 uur per week mee bezig bent.

Robert: “je krijgt een ontzettende hoeveelheid stukken door te nemen. Wil je daar iets zinnigs over zeggen dan kost dat veel leestijd. Bovendien moet je regelmatig ter plekke oriënteren en dan heb je al die mails en vergaderingen nog en moet je natuurlijk onderling overleggen en afstemmen. Wij werken allebei en dan moet je de meeste activiteiten die overdag plaatsvinden laten lopen. In het weekend ligt dat anders. Alles bij elkaar is een hele belasting.

Waarom zijn jullie raadslid geworden?

Liesbeth: “Het raadslidmaatschap is mij en Robert overkomen. We waren beiden al lang lid van D66 en kregen de vraag of we wat hand- en spandiensten wilden leveren voor de verkiezingen voor de vorige raadsperiode. We vonden dat allebei leuk en wilden graag wat voor de partij doen We hebben toen zowel hand- als denkwerk verricht.

Robert: Ik heb een belangrijke hand gehad in het verkiezingsprogramma. Evenals Liesbeth had ik graag wat steviger campagne gevoerd met ook meer gebruik van de sociale media. Dat hoort bij verkiezingen. Dan moet je alles uit de kast halen. Daar tekende zich toen al een verschil af met andere lokale D66- voormannen. Die wilden het rustig houden. Er werd ons ook gevraagd om op de lijst te willen staan. Dat was geen probleem. We verwachten niet gekozen te worden. Dat bleek tot ieders verbazing wel het geval. D66 sprong in het kielzog van de landelijke partijgroei van 3 naar 5 zetels. Ik was overigens al eerder raadslid voor D66 geweest.

Waarom ging het mis en braken jullie met de fractie?

Beiden reageren in eerste instantie dat ze daar eigenlijk niet over willen praten, maar toch komt er nog flink wat los.

Robert: “Kort gezegd, wij en vooral ikzelf voldeden niet aan het verwachtingspatroon. Voor ons gold dat je het afgesproken coalitieprogramma als de omstandigheden dat mogelijk maken, moet uitvoeren. Maar dat dat voor de overige onderwerpen die aan de orde komen niet geldt. Daar moet je per situatie zelf een afweging maken, waarna je als fractie of als individu je standpunt bepaald. Die ruimte was er veel te weinig. Er werd door onze raadscollega’s in de fractie een enorme fractie- en coalitiediscipline verwacht. Daar hadden we in toenemende mate moeite mee. Er was ook een cultuurverschil. Ton en Eric zijn mensen van weinig woorden. Ik vond dat je standpunten goed moet toelichten en daarbij ook je overwegingen en afwegingen met de raad moet delen. Dat verschil ging steeds meer knellen en werkte benauwend. Wat mij ook stoorde was het vele vertrouwelijke vergaderen. Dat past niet bij D66. Besloten vergaderen is prima wanneer het over zakelijke belangen gaat of over individuen, maar niet wanneer het andere kwesties.” Het leek dan vaak dat de wethouder zijn eigen falen of dat van het ambtelijk kader wilde verdoezelen. Niets is menselijker dan fouten maken. Weldenkende mensen hebben daar begrip voor. Openheid en bestuursvernieuwing vormen de ontstaansreden van D66. In de gemeente heb ik daar weinig van gemerkt. Langzaam maar zeker ontstond door dat alles een onplezierige en moeilijk werkbare situatie.

Liesbeth: Er is nog een verzoeningsbijeenkomst geweest, maar toen dat in de praktijk niets opleverde hebben we besloten de band met de partij te verbreken. Het was pijnlijk te ervaren dat wanneer je zo’n stap intern aankondigt, niemand een poging doet om jouw kant van het verhaal te horen. Zowel het afdelingsbestuur als de hogere partijorganen hebben ons nooit gevraagd naar onze standpunten. Ondanks jaren lidmaatschap en inzet binnen de partij besta je in een keer niet meer. Dat voelt niet goed. Maar we zijn sociaal democraten gebleven. Omdat ik veel voorkeurstemmen had en wij samen er meer hadden dan Eric en Ton besloten we als OD 16 de raadsperiode vol te maken.

Hoe is dat verder gegaan?

Liesbeth: “Heel plezierig. We hebben met alle partijen heel constructief en in een goede sfeer samen kunnen werken. Toen we na de zomervakantie van 2016 als OD 16 begonnen, voelde dat als een warm bad. We zijn van begin af aan serieus genomen en hebben invloed gehad op het beleid van de gemeente. We werden gevraagd mee te doen met moties en amendementen en hebben door onze bijdragen ook resultaten kunnen bereiken. Met D66 is het nooit meer goed gekomen.

Waar zijn jullie trots op?

Robert: “Vooral op de manier waarop we als OD 16 het raadswerk konden doen. Je kunt wel zeggen dat we positief maar ook kritisch waren. We durfden wellicht meer dan de meeste andere partijen de vinger op zwakke plekken te leggen. Samen met andere partijen hebben we veel kunnen bereiken. Met het CDA hebben we onze nek uitgestoken om de aanleg van de zonneparken in Kapel-Avezaath te verhinderen. Dat is gelukt. Ons voorstel om de jeugdwijkteams om te vormen tot algemene wijkteams wordt uitgevoerd. Liesbeth: “We zijn er ook trots op dat meerdere partijen ons voor de verkiezingen gevraagd hebben om een plaats op hun lijst in te nemen.”

Wat is niet gelukt?

Liesbeth: “Het minder besloten vergaderen. Dat is ook na onze ‘scheiding’ onverminderd en te vaak onnodig doorgegaan. Dat geldt trouwens voor de hele bestuurscultuur. We hebben in Tiel en dat is best prettig geen vechtraad. Maar dat moet niet betekenen dat je elkaar als coalitie in alles klakkeloos moet volgen. Vaak zie je dat een raadslid een serieus punt heeft en wanneer hij of zij daar dan iets over vraagt of opmerkingen over maakt, neemt men genoegen met een niets zeggend, algemeen of ontwijkend antwoord. Daarvoor zit je niet in de raad. Ik vindt ook dat een wethouder best wat vaker mag toegeven dat een voorstel niet deugt of dat hij iets niet goed gedaan heeft. Fouten maken is menselijk, maar kennelijk is het lastig om dat toe toegeven. Marcel Melissen kon dat wel en Ben Brink was in de korte tijd dat hij wethouder was ook opmerkelijk eerlijk en open.”

Robert: ik hoop dat het de PvdB lukt om op de punten van openheid en eerlijkheid een cultuuromslag te maken. Die partij krijgt het overigens niet gemakkelijk. De gemeente kas is slecht gevuld en ik verwacht dat er nog best wat lijken uit de kast zullen komen. Bovendien heeft men weinig ervaring. Misschien was het beter geweest als ze ietsje minder hard gegroeid waren. Nu zijn ze verreweg de grootste en let iedereen op hen.

Heb je nog adviezen voor de nieuwe raad?

Beiden: Eerder in dit gesprek hebben we er een aantal gegeven. We hopen echt dat er meer openheid komt. Wanneer er bezuinigd moet worden, moet dat gebeuren op waarmee die geplande bedragen te halen zijn. Schuiven met cijfers, posten en potjes zijn geen echte bezuinigingen. Betrek bij bezuinigingen ook de gemeenschappelijke regelingen en andere gesubsidieerde instellingen. Vooral op die gemeenschappelijke regelingen heeft de raad te weinig grip. Verder zou men aandacht moeten hebben voor een adequate en snelle uitvoering van besluiten. Dat kost nu vaak onnodig veel tijd en gaat heel stroperig. Bij veel projecten gaat er onevenredig veel geld zitten in de bestuurlijke en ambtelijke voorbereiding. Ook zou er beter gepland moeten worden. Denk als voorbeeld aan de parkeerverwijsborden. Die verwijzing had al een jaar voor de opening van de parkeergarage voorbereid kunnen worden en klaar kunnen zijn bij de opening van de garage. Op het terrein van zorg, gezondheid en welzijn zijn er veel te veel oranisaties waarmee contracten afgesloten moeten worden. Bovendien gaat er ontzetten veel kostbare tijd zitten in afstemming en overleg. Dat kan veel efficiënter en goedkoper.

Tot slot lijkt het ons goed dat de scheiding tussen coalitie en oppositie minder scherp wordt. Wanneer je naar de verschillende partijprogramma’s kijkt, zit daar nauwelijks verschil in. Het ook jammer dat er drie lokale partijen zijn, met nagenoeg hetzelfde programma. Dat maakt vergaderingen extra lang en voegt nauwelijks iets toe. Maar dat valt nu niet meer te veranderen tenzij er alsnog fusies komen.

Gaan jullie je nu vervelen?

Beiden: “Allerminst we hebben allebei een drukke baan waar we veel tijd en energie in kwijt kunnen (B.L.: Liesbeth is manager Paramedische Dienst bij Ziekenhuis Rivierenland en Robert is afdelingsleider bij het Lingecollege vmbo van de sectie Horeca, Bakkerij en Welzijn). Het is heerlijk om wat meer avonden thuis te zijn en bijvoorbeeld ook eens een boek te lezen. Maar we blijven de lokale politiek natuurlijk volgen.