Gedenkteken voor Joan Derk van der Capellen tot den Pol in stadhuistuin Tiel onthuld

Door Bert Leenders op zaterdag 5 november 2016, geplaatst in Kunst & cultuur, Nieuws, Historie, Foto.

Op de lijst van bekende in Tiel geboren Nederlanders tref je Johan Dirk van de Capellen tot den Pol. Van der Capellen, zoals we hem verder in deze bijdrage zullen noemen, werd op 2 november 1741 in Tiel geboren op de plek waar nu de Tielse gemeenteraad vergadert. Over het leven en zijn belang voor de democratie en gelijkberechtiging in Nederland is de laatste weken in de Tielse huis-aan-huisbladen veel geschreven. Ook op internet vindt u veel informatie over deze aartsvader van de democratie, zoals hij  in de aan  hem gewijde uitgave van de tuutreeks nr 2 van april 2014 genoemd wordt. Op verschillende plaatsen in Nederland wordt de gedachtenis aan van der Capellen levend gehouden door standbeelden, muurplaten en andere tekenen van herinnering. De dependance van museum de Fundatie,  kasteel het Nijenhuis tussen Heino en Wijhe in Overijsel, schenkt ruime aandacht aan deze in 1784 in Zwolle gestorven voorman van de Nederlandse patriotten. Tiel heeft deze beroemde zoon tot nu toe weinig geëerd. Daar is sinds vier november verandering in gekomen. In het blikveld vanuit de raadszaal prijken in de stadhuistuin zijn op een voetstuk de initialen van Van der Capellen (JDCP)  voorafgegaan door een hashtag,  een mooi eigentijds monument. Performing artist en beeldend kunstenaar Jos Bregman maakte de letters van een eikenboom uit het Zoelense bos. Hij schat dat die boom bijna drie eeuwen oud is en daardoor waarschijnlijk geplant in de tijd dat Van der Capellen leefde. Bregman was de winnaar van een ontwerpwedstrijd die de gemeente in samenwerking met de Oudheidkamer die het project mede financierde organiseerde Bregman: “Ik  denk dat ik de prijs mede won, omdat ik mijn ontwerp voordat ik het indiende voor een oordeel van iedereen die dat wilde op internet plaatste. Ik kwam tot mijn ontwerp nadat historicus Huub van Heiningen mij veel verteld had over het leven van Van der Capellen. Er zit veel overeenkomst in de manier waarop hij zijn beroemde democratisch manifest ‘Aan het volk van Nederland’ anoniem, snel en massaal in 1781 verspreidde  en het gebruik van de sociale media heden ten dage. Daarom plaatste ik de hashtag voor de initialen.” Meer over Jos Bregman en het kunstwerk ziet en hoort u in een videofilm die Wolter Aalders en Jan Bouwhuis maakten. De onthulling van het kunstwerk gebeurde door een deputatie van de Tielse kinderraad en Fleur Peterse, de voorzitter van het Europees Jeugdparlement. Fleur was een van de inleiders tijdens een omlijstend programma. Zij schetste de persoon van van de Capellen. Andere inleiders waren burgemeester Hans Beenakker, de voorzitter van de Oudheidkamer, Menko Menalda en cultuurwetenschapper dr. Iris Korthagen. Korthagen werkt als onderzoeker bij het Rathenau Instituut. Zij doet ondermeer onderzoekt en publiceert over de rol van de (wetenschap)journalistiek en de kansen en dilemma’s ten behoeve van burgerbetrokkenheid bij democratische besluitvorming. Over dit laatste thema hield  zij tijdens de onthullingmiddag in de raadszaal een lezing. De inleidingen van Iris Korthagen en Hans Beenakker verdienen het om breder bekend te worden dan onder het selecte gezelschap dat vanwege ruimtegebrek tot de raadszaal toegelaten kon worden. Daarom hebben wij  de complete tekst van deze lezingen als apart item op deze site geplaatst. Emile Smit met Frits Kat de initiatiefnemers voor het gedenkteken, sprak de hoop uit dat deze eerste Van der Capellen lezing een jaarlijks terugkerend vervolg zal krijgen, dat afwisselend in zijn geboorteplaats Tiel en plaats van overlijden Zwolle zal kunnen plaatsvinden. Daarmee zou  een extra herinnering en waardering toegevoegd aan deze bijzondere Tielenaar.

Links:  Videofilm van Wolter Aalders en Jan Bouwhuis over Jos Bregman en het gedenkteken voor Johan Derk van der Capellen tot den Pol:  http://detielenaar.nl/kunst-cultuur/presentatie-video-bij-onthullen-gede…

link naar de inleiding van burgemeester Hans Beenakker:  http://detielenaar.nl/opinie/tekst-inleiding-burgemeester-hans-beenakker…

link naar de inleiding van ldr. Iris Korthagen:  http://detielenaar.nl/opinie/tekst-lezing-van-dr-iris-korthagen-tijdens-…