Nieuw hoofdstuk

Door Huub van Heiningen op donderdag 10 april 2014, geplaatst in Politiek.

De wijze waarop het gemeentebestuur en Menno van Herwijnen met elkaar omgaan lijkt op een guerilla, waarbij weliswaar geen bloed vloeit, maar partijen pogen elkaar zonder oorlogsverklaring zoveel mogelijk dwars zitten. Officieel begon de strijd precies 15 jaar geleden, op 19 mei 1999 toen Van Herwijnen tegen de zin van enkele bestuurders in eigenaar werd van Bellevue. Er waren hieraan overigens al heel wat schermutselingen vooraf gegaan.

Aan het boek, dat hierover te schrijven zou zijn, is zeer recent een nieuw hoofdstuk toegevoegd. Dat gaat ditmaal niet over het monumentale dijkpand zelf, maar over het ‘demontabele terras’ in de dijkhelling tegenover de Bellevue.  Beiden – het restaurant/pannenkoekenhuis en dat terras zijn door een fietspad van elkaar gescheiden. Die situatie gilt om problemen.

Over de vraag wie verantwoordelijk is voor deze vreemde situatie kan men van mening verschillen. De kwestie kwam al aan de orde in 1994 in de z.g. coördinatiecommissie voor de dijkverzwaring Bellevue-Zennewijnen. Het pand was toen nog eigendom van de gemeente en in gebruik bij de Dienst Gemeentewerken. Er was een nieuw stadskantoor in aanbouw en bekend was dat het gemeentebestuur de Bellevue wilde verkopen en dacht aan een horecafunctie. In verband daarmee is toen voorgesteld om op de nieuwe dijk het fietspad, oftewel de kruin van de oude dijk, zoveel mogelijk rivierwaarts te verleggen, zodat er vóór de Bellevue een terras aangelegd zou kunnen worden. Het gemeentebestuur vond toen dat daarvoor een wijziging van het bestemmingsplan nodig zou zijn en weigerde, ook om veiligheidsredenen, aan die suggestie mee te werken. Toen Van Herwijnen in 1999 het pand kocht met de verplichting daarin hoogwaardige horeca, met een feestzaal en terras te gaan exploiteren, lag het fietspad dus al pal voor de drempels van de Bellevue.

Over de bestemming van het monumentale pand is jaren gesteggeld. De restauratie vergde miljoenen méér dan de koper had verwacht. Die spaarde dus kosten noch moeite om onder de horecaverplichting uit te komen en de Bellevue een woon- en kantoorfunctie te geven. Het college van B&W wilde daarin wel meegaan, maar in 2006 besloot de gemeenteraad met de kleinst mogelijke meerderheid, dat Van Herwijnen gehouden moest worden aan het koopcontract en in zijn Bellevue horeca moest gaan exploiteren. De beslissing had veel voeten in aarde. Burgemeester De Vreeze deed (vergeefs overigens) aangifte bij de officier van justitie omdat Van Herwijnen getracht zou hebben raadsleden om te kopen en Van Herwijnen diende op zijn beurt een klacht in omdat hij met de dood zou zijn bedreigd.

In de daarop volgende jaar is het pand grondig en vakkundig opgeknapt. Daarover zijn vriend en vijand het wel eens. Het gemeentebestuur bleef echter vinden dat Van Herwijnen voor zijn terras gebruik zou moeten gaan maken van de dijk. Daardoor zouden degenen die de gebruikers van het terras moesten bedienen, het terras moeten oversteken, waarop niet alleen fietsende toeristen maar ook veel brommers passeren.  Daarom overlegde hij met het waterschap om het terug te komen op het oude plan en het fietspad te verleggen. Het waterschap had geen bezwaar en Van Herwijnen bood zelfs aan om de kosten van het plan voor zijn rekening te nemen.  Het gemeentebestuur hield echter voet bij stuk. In januari 2012 viel uiteindelijk de beslissing. Het fietspad korter langs de rivier zou problemen geven bij hoog water en door snelheidsbeperkingen zou de gevaren op het fietspad getemperd kunnen worden. De eigenaar besloot toen maar boven op de dijkskruin een demontabel (en nogal beeldverstorend) terras te laten maken.

Op 22 april 2012 werd de Bellevue, nu als bistro-restaurant feestelijk en met veel ballonnetjes geopend. Niet voor lang. De exploitant ging snel failliet. Daarenboven verloor Van Herwijnen in januari 2013 zijn beroep bij de Raad van State, waar hij getracht had alsnog onder de horeca-verplichting uit te komen. Een sommatie van de advocaat van Van Herwijnen om de gebruiksmogelijkheden van Bellevue uit te breiden, legde de gemeenteraad op 14 mei 2013 voor kennisgeving naast zich neer. Van Herwijnen wilde er een wijnhandel in beginnen en het pand een beperkte woonfunctie geven om er bed&breakfast in te gaan exploiteren. Noch het één noch het ander werd hem toegestaan. Het college achtte zich gebonden aan de uitspraak van de raad.

Ondertussen was er een nieuwe uitbater gevonden, die in 2013 op het demontabele terras een drankafnamepunt  – een z.g. tap – heeft gemaakt en daarenboven op het platform partytenten plaatste. Dat gebeurde zonder vergunning van de gemeente, maar werd gedoogd omdat het ‘terassenbeleid’ en de algemene politieverordening op korte termijn herzien zouden worden. Dat is in de eerste twee maanden van dit jaar gebeurd, waarbij het beleid nauwelijks gewijzigd en alleen hier en daar aangescherpt is.

In deze wetgeving geldt in bepaalde opzichten voor de binnenstad een ander beleid dan voor de ‘woongebieden’. De grens tussenbeiden is getrokken over de Waalstraat – pal langs de Bellevue op. Wat dus in gehele binnenstad aan lawaai-overlast en ten aanzien van de sluitingstijden wordt toegelaten, is voor de Bellevue verboden. Ondanks het feit dat er overal in de binnenstad op en rond de horeca en in de onmiddellijke omgeving  ervan volop wordt gewoond, terwijl de Bellevue in vergelijking daarmee op een onbewoond eiland staat.  Regels zijn nu eenmaal regels. In de Bellevue dus geen muziek en geen nachtvergunning.

Het terrasbeleid geldt echter niet alleen voor het centrum maar voor de gehele gemeente. En daarin is nu weer vastgelegd dat geen tap mag worden aangebracht in of op een terras dat niet onmiddellijk grenst aan een horecagelegenheid. Bij de Bellevue is dat duidelijk niet het geval – er zit immers een fietspad tussen beiden. Het gemeentebestuur geeft gaarne toe dat het oversteken daarvan met dienbladen veel vergt van het personeel en extra kosten meebrengt, maar dat mag geen reden zijn voor het maken van een uitzondering.

Gevaarlijk dan ? Welnee. ‘Uit de beschikbare ongevalcijfers valt niet af te leiden dat er sprake is van een verhoogd risico tussen voetgangers en fietsers op deze locatie’ aldus de beschikking van 5 maart 2014. Dat klopt ongetwijfeld want de Bellevue is nog maar nauwelijks open geweest omdat het horecabedrijf onder deze wurgende condities simpelweg niet rendabel te exploiteren is.

En O ja: ‘Aan de dijk staat het statige huis Bellevue. Het is een scharnierpunt langs de dijkroute en markeert de entree naar de stad. Het is het enige gebouw dat zich volledig richt op de Waal. Op dit moment is het gebouw aan het vervallen. Herontwikkeling van dit gebouw moet een impuls geven aan het versterken van de relatie tussen stad en rivier. Gedacht kan worden aan functies als een congrescentrum, een restaurant, een hoogwaardige kantoorlocatie, een museum, een kleinschalig hotel´.  Zo staat het in de ‘Stedebouwkundige visie’ van de gemeente, die precies tien jaar oud is.

Zo werkt een gemeentelijk beleid vooral met visies aan zijn eigen decades.