Leven en werk van Jan Bouwhuis

Ter gelegenheid van het zestigjarige jubileum van stadsfotograaf Jan Bouwhuis verscheen het boek Mooi en bijzonder. Dat boek geeft een overzicht van zijn werk. Deze gebeurtenis kan de site ‘de Tielenaar’, waar Jan bedenker en beheerder van is niet ongemerkt voorbij laten gaan. In dit artikel besteden we aandacht aan het leven, werk en betekenis van Jan voor de Tielse samenleving. In een tweede artikel vertellen we meer over het boek en de presentatie daarvan. zie: https://detielenaar.nl/nieuws/2024/12/de-presentatie-en-bespreking-van-mooi-en-bijzonder-een-boek-ter-gelegenheid-van-het-zestigjarig-jubileum-van-stadsfotograaf-jan-bouwhuis/

Er zijn maar weinig inwoners in Tiel die evenveel weten over de belangrijke gebeurtenissen en de ontwikkeling en veranderingen in de gemeente Tiel dan Jan Bouwhuis. Toch is hij geen geboren Tielenaar. Zijn vader werd, terwijl zijn moeder zwanger was van Jan, uitgezonden naar het toenmalige Indië. Zijn moeder koos er voor om bij afwezigheid van haar man bij haar ouders in Amersfoort te bevallen. Toen vader weer terug was keerde het gezin terug naar Tiel. Jan groeide daar op, begon er zijn loopbaan als bouwkundige en trouwde in 1971 met Tonnie Koedam.

De vader van Jan, Gerrit Bouwhuis, was zelfstandig fotograaf en exploiteerde samen met zijn vrouw Alie een fotozaak in de Waterstraat. Gerrit was, evenals Jan nu, een bekende Tielenaar. Meer over hem kunt u vinden in deel 5 van het Biografisch Woordenboek van Tiel. Al jong ontwikkelde Jan zich tot een verwoed fotograaf. Jan beschouwt zijn foto’s van de heropening van de Sint Maartenskerk na het herstel van de enorme oorlogsschade in 1964 als het begin van zijn carrière als fotograaf.

Jan kreeg in 1967 een stage plaats bij de Tielse aannemer Beutener en medewerking om ook foto’s te maken. Het vakdiploma werd behaald aan de fotovakschool in Apeldoorn. In 1999 verliet hij de bouwwereld en ging fulltime foto en video maken.

Jan fotografeerde graag en veel en bouwde door de jaren heen een reusachtig archief op. Steeds vaker wisten mensen hem te vinden voor afbeeldingen voor boeken, tijdschriften. Hij raakte bekend als de man waar je moest zijn wanneer je historisch beeldmateriaal nodig had. Naast zijn eigen archief beschikte hij namelijk ook over het beeldmateriaal dat zijn vader opgebouwd had.

Ontwikkeling naar beeldmaker

Het aantal camera’s en ander toebehoren dat Jan tijdens zijn carrière aanschafte is groot. Jan houdt van goede spullen en stond vooraan wanneer er nieuwe technieken geïntroduceerd werden of nog betere apparatuur op de markt verscheen. Zo ontwikkelde hij zich naast fotograaf ook tot videograaf. Jarenlang maakte hij voor Omroep Gelderland korte videoregistraties in de regio voor de nieuwsuitzendingen van deze omroep. Dat doet hij nog steeds voor ‘de Tielenaar’. Velen maken dankbaar gebruik van zijn foto’s en videobeelden. Naast de medewerking aan vele boeken is hij trots op het dikke boek van aannemer fph Ploegmakers gevuld met zijn foto’s van de recent afgeronde dijkversterking werkzaamheden Stad Tiel.

In zijn archief zitten veel luchtfoto’s, gemaakt uit vliegtuigjes, helikopter, hete luchtballon maar ook met behulp van een radiografisch bestuurde vlieger. Sinds 2015 wordt daarvoor een drone ingezet.

Tonnie van onschatbare waarde

Foto’s maken is een, maar ze snel en goed terug kunnen vinden en weten wie en wat er opstaat is minstens zo belangrijk. Daar zorgde zijn echtgenote Tonnie voor. Met grote toewijding en zorg archiveert zij de door Jan gemaakte foto’s en video’s, voorziet ze van een korte omschrijving en verzorgt de administratie. Tal van analoog gemaakte opnamen heeft zij gedigitaliseerd en zo geschikt gemaakt voor opname in de uitgebreide beeldbank ( www.fotobouwhuis.nl ) met bijna 170.000 foto’s van Jan. Daar kan iedereen naar hartenlust in kijken en zoeken op jaar en maand en op naam of onderwerp. Het archief van Foto Bouwhuis biedt samen met het beeldmateriaal van zijn vader in beeld een uitgebreid overzicht van de jongste geschiedenis van Tiel. Zoon Michel vervult als ict’er een belangrijke rol bij het ontwerpen, onderhouden en het oplossen van problemen bij de websites en computersystemen die Jan gebruikt. Van kalmer aan doen van Jan is nog weinig sprake. Hij is veel met zijn camera en drone op pad. Want ook de jongste ontwikkelingen in de gemeente moeten in beeld vastgelegd worden. Vaak zit hij aan tafel bij projecten waar zijn foto’s een rol spelen of nieuwe opnamen voor nodig zijn. Zijn agenda is nog steeds meer dan gevuld. Al het beeldmateriaal is of gaat naar het Regionaal Archief Rivierenland.

Projecten

Regelmatig komen er projecten op zijn pad waar hij commercieel maar vaak ook belangeloos aan meewerkt. Zo legde hij de hele bouw van Zinder uitgebreid vast in stilstaand en bewegend beeld. Ook het extreem hoge water in 1995 inclusief het vertrek en terugkeer van de Tielenaren zette hij op de gevoelige plaat. Jan werkte mee aan stapels boeken met vaak een historische achtergrond. Dikwijls gaf hij dan advies over de beeldkeuze, verbeterde opnamen van anderen, leverde foto’s en / of maakte hij de gewenste afbeeldingen. In zijn archief vindt je duizenden foto’s van het fruitcorso. Alle wagens die vanaf 1961 ooit gemaakt zijn kan hij zo tevoorschijn toveren. Jan leverde veel foto’s voor het 25 jarig corsojubileum boek ‘Festival in Vierstromenland’ en na het 50 jaar bestaan van het corso ‘De peren laten los’. Het boek werd in een oplage van 12.000 gedrukt.

Samen met Wolter Aalders en anderen maakt hij de indrukwekkende film ‘Vrijheid aan de andere oever’ over de Waalcrossings, die in een iets aangepaste versie ook op TV-Gelderland werd uitgezonden. Jan werkte veel samen met journalist en historicus Huub van Heiningen. Met Huub had hij een bijzondere relatie. Bijna alle boeken die Huub over de geschiedenis van Tiel en omstreken schreef bevatten veel illustraties van Jan. Met Huub en Walter Post werkte hij het idee voor de website de Tielenaar uit en gaf er invulling aan. Jan is niet alleen de eigenaar van de site. Hij coördineert de redactie, controleert waar mogelijk de tekst van bijdragen op correctheid en maakt bij ieder item foto’s en vaak ook video’s.

Tientallen jaren werkt hij veel samen met de secretaris van de Oudheidkamer, historicus en auteur Emile Smit. Die samenwerking waarbij ook andere auteurs betrokken waren, resulteerden in tal van boeken waarin aspecten van de rijke Tielse geschiedenis vastgelegd werden. Los van deze opsomming voerde Jan voor bedrijven en overheden en met name voor de gemeente Tiel honderden opdrachten op het gebied van foto en video uit. Zo resulteerde een opdracht van de glasfabriek om de ombouw van het productie procedé naar float vast te leggen in een prachtig fotoboek met tal van unieke opnamen.

Erkenning

Dat Jan belangrijk was en is voor Tiel valt ook op te maken uit de onderscheidingen die hem toegekend zijn. Zo werd hij in 2005 gekozen tot Tielenaar van het jaar, in 2012 benoemd tot Ridder in de orde van Oranje Nassau, in 2013 Ambassadeur van Tiel en in 2014 werd hem de erepenning van de vereniging Oudheidkamer toegekend. Daarnaast won hij 4 Gelderse foto pers prijzen.

Zie voor de boekpresentatie:  https://detielenaar.nl/nieuws/2024/12/de-presentatie-en-bespreking-van-mooi-en-bijzonder-een-boek-ter-gelegenheid-van-het-zestigjarig-jubileum-van-stadsfotograaf-jan-bouwhuis/

Fotoalbum infopanelen van eerdere expositie.