Recent viel bij de bijna 600 leden van de Oudheidkamer voor Tiel en omstreken het jongste nummer van De Nieuwe Kroniek op de mat. Zoals altijd een zeer lezenswaardig nummer vol met artikelen die gaan over de recente en de wat oudere geschiedenis van Tiel. Maar dat niet alleen, ook actuele thema’s die met het aandachtsveld van de Oudheidkamer te maken hebben, krijgen (als het nodig is kritische) aandacht.
In het voorwoord stelt de nieuwe voorzitter, Willem Gradisen, tot voor kort burgemeester van Mook en Middelaar zich uitgebreid voor. Hij beschrijft zijn loopbaan die grotendeels nauw met het Rivierengebied en Tiel verbonden is.
Verder op in het blad wordt Martin van de Mark lof toegezwaaid. Hij kreeg bij zijn afscheid de erepenning van de vereniging toegekend. Binnenkort kijken we met de oud-voorzitter en zijn opvolger in een apart artikel terug en vooruit.
Suikerbusje
Bijzonder lezenswaardig is de bijdrage van Ria Krachten. Ria hoorde van het bestaan van het suikerbusje, maar niemand kon haar vertellen wat dat vroeger was. Iemand gaf haar de tip om eens met uitvaartondernemer Wim van Kampen te gaan praten, die zou er alles van weten. Ook hij kende het suikerbusje niet. Maar Ria kon na het openhartige gesprek wel een mooi artikel maken over de loopbaan van Wim, het begraven in Tiel in het recente verleden en de rol die de uitvaartonderneming van Kampen speelde bij drenkelingen en calamiteiten waar doden bij te betreuren waren.
Peter Schipper laat een boom vertellen over Villa Scheering
Peter Schipper staat altijd garant voor een boeiend verhaal. Ditmaal duikt hij in de geschiedenis van de Villa De Schering. Deze stond tot in de Tweede Wereldoorlog op de hoek Heiligestraat – Papesteeg. Naast een beschrijving van het wel en wee van de bewoners van de villa en het bijbehorende landgoed geeft het artikel een mooi beeld van het boerenleven en de bedrijfsorganisatie van een landgoed rond 1900. De destijds bekende en enige chirurg van de Tielse ziekenhuizen, dr Hoogenboom was een van de laatste bewoners van de villa. Tijdens de tweede wereldoorlog werd de villa afgebroken. In 1949 droegen de eigenaren de nog resterende 5 hectaren over aan de gemeente voor 68.000 gulden. Grond die de gemeente goed kon gebruiken om in de bloemenbuurt woningen te bouwen om de toen enorme honger naar woonruimte een beetje te stillen. Aan het landgoed herinneren nu nog het vroegere FNV-gebouw De Schering en de Scheeringlaan.
Bethesda in oorlogstijd
Over de tweede wereldoorlog raak je nooit uitgeschreven. In het artikel van Beatrijs van Dijk staat de evacuatie van Ziekenhuis Bethesda in de tweede wereldoorlog centraal. Het artikel geeft een gedetailleerd maar ook indrukwekkend beeld van de gang van zaken in het Protestants-Christelijke Bethesda ziekenhuis gedurende het laatste oorlogsjaar, de evacuaties van de patiënten binnen de stad en later naar Beesd. Zij beschrijft de evacuatie van de patiënten en personeel van het ziekenhuis naar het landgoed Mariënwaerd in Beesd. Vrijwel dagelijks kreeg het ziekenhuis een of meer zwaar gewonde oorlogsslachtoffers binnen gedragen. De belangrijkste bron voor de auteur was een dagboek dat verpleegster Jo Seckel. (* 1910 en overleden op 94 -jarige leeftijd), bijhield in de laatste maanden van de oorlog.
Grenspalen bij het Inundatiekanaal
De oproep om tot nu toe onbekende grenspalen in Tiel bij de redactie te melden had een onverwacht resultaat. De heer Brilleman ontdekte er maar liefst vijf langs het kanaal om af te bakenen. Oud-archivaris en directeur van het regionaal archief Wim Veerman gebruikte deze informatie om de geschiedenis van dit kanaal, dat sinds enkele jaren als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie tot het Unesco-Werelderfgoed behoort, te beschrijven. Naast de militaire functie had het kanaal door de schaatswedstrijden die er in de winter plaatsvonden ook een recreatieve functie. Bij de aanleg kwamen meerdere arbeiders om en later vielen er ook regelmatig doden door verdrinking.
Het carillon van de Sint Maartenskerk mag niet tot zwijgen gebracht worden
Pierre van der Schaaf beschrijft de geschiedenis van het carillon van de Sint Maartenskerk. Een geschiedenis die voor geïnteresseerden veel nieuwe interessante informatie bevat. Het artikel maakt duidelijk dat Tiel in het bezit is van een wel heel bijzonder muziekinstrument, dat gekoesterd en regelmatig bespeeld moet worden. Want ook bij carillons geldt: rust roest. Bijzonder is de suggestie van de auteur om in de verkoopakte van de vlak bij de Sint Maartenskerk op het Bleekveld te bouwen woningen een bepaling op te nemen dat de bewoners het al eeuwenlang luiden van de klokken en het spelen van het carillon voor onbeperkte tijd accepteren. Dat voorkomt mogelijk veel later onheil.
Amerikaan bezoekt graf van voorouders
In een tweede artikel van zijn hand beschrijft Pierre van der Schaaf de zoektocht van de schoondochter van de Amerikaan Eric Brooks naar de graven van zijn voorouders in Nederland. Die werden gevonden op de joodse begraafplaatsen in Buren en Tiel. Begin dit jaar bracht Brooks een bezoek aan Nederland en bezocht de beide begraafplaatsen. Een bijzondere gebeurtenis voor hem maar ook voor de vrijwilligers die de monumentale historische begraafplaatsen Ter Navolging en de Joodse begraafplaats op een bewonderenswaardige manier beheren.
De Oude Haven in beeld
Emile Smit vervolgt zijn serie met afbeeldingen van eenzelfde historisch belangrijke plaats of straat door de eeuwen heen met een reeks van 11 afbeeldingen van de Oude Haven. Naast recente foto’s en oude ansichtkaarten die een overzichtsbeeld van de haven geven, zijn er detailfoto’s zoals het bootverhuurbedrijf van Koos van Elk, het oorlogsmonument en het spoor van de puinexpress. De Oude Haven werd na de tweede wereldoorlog gedempt met het puin van kapot geschoten huizen en winkels van het stadscentrum.
Over wetstenen
Roel van Workum, lid van BATO, de archeologische werkgroep van de Oudheidkamer gaat ver terug in de tijd. Hij vond op een omgeploegde akker in Buren, die bekend staat als rijke archeologische vindplaats, een wetsteen uit de Romeinse Tijd. Hij schreef een interessant artikel over de herkomst en het gebruik van deze stenen en vertelt en passant veel interessants over de leefwijze van onze streekgenoten in de eerste eeuwen van onze jaartelling.
Studenten presenteren werkstukken
Dan is er nog een interessant verslag van Emile Smit over de presentaties van drie studenten van het Lingecollege, wiens profielwerkstuk door de school dit jaar als beste beoordeeld werd. Zij hielden verrassende presentaties over hun werkstuk tijdens de ledenvergadering van dit voorjaar. De Oudheidkamer beloont de beste werkstukken ieder jaar met een geldbedrag en een gratis lidmaatschap voor een verenigingsjaar.
Tot slot
Vertelt Jacobien Zilverschoon over wat er na 11 december allemaal te zien is, op het gebied van Archeologie in het Flipje en Streekmuseum. De in de kroniek gepubliceerde foto’s zijn veelbelovend. Natuurlijk nemen de laatste spectaculaire vondsten op Medel een belangrijke plaats in.
Mijmert Walter Post in een ‘kolommetje’ over de alsmaar zeldzamer wordende vakman/vrouw, die hij zeer bewondert.
Bespreekt Nico Hoevenaars drie onlangs verschenen boeken: Verlicht liberaal driedelig grijs van Klaas Tammes over Molly Geertsema; Wat ben je mooi, uitgegeven door ROC-Rivor; en Gewoon geluk hebben van Seija van den Berg.
Leest u de laatste nieuwtjes van het Regionaal archief.
Reacties zijn gesloten.