Het is wat later dan gepland maar de eerste fase van de Waalkade is klaar. Donderdag 1 oktober zijn de hekken weggehaald en kunnen inwoners en bezoekers genieten van het fraaie uitzicht op de Waal en het Waalfront van Tiel. Cruiseschepen zijn weer welkom en Tiel is weer op de rivier gericht. Over het resultaat zijn alle betrokkenen heel tevreden.
Video:
foto serie’s onder de tekst.
Wethouder Marcel Melissen is een tevreden man: “Het is erg mooi geworden. Het bouwproces heeft veel langer geduurd dat gepland. Eerst was er de mislukte aanbesteding, daarna kregen we tot twee maal toe vertraging door de hoge waterstand van de Waal en tot slot was er de onverwachte tegenvaller bij het laatste stukje kade en muur bij het terrein van Dijkhuizen. Het is goed gelukt om de Waal en de stad dichter bij elkaar te brengen. Ik hoop dat de laatste fase waarbij de rest van de kade aangepakt wordt, snel gerealiseerd kan worden.”
De voorgeschiedenis
Lang was de Waalhaven een belangrijke aanvoer en overslagplaats van goederen. Het was ook een halte op de beurtvaartlijn van Rotterdam naar Nijmegen en vissers brachten er hun vangst van boord. De Waalkade was een groot grasveld waar voetbalclubs gebruik van maakten en later de jeugd ongeorganiseerd een balletje trapte. Grote veerponten onderhielden de auto en personenverbinding met het land van Maas en Waal. Langzaam maar zeker werd de Waalkade een parkeerterrein voor auto’s. In 1993 en 1995 werd het stroomgebied van Waal en Rijn opgeschrikt door extreem hoge waterstanden. Dat leidde tot een versnelling in de plannen om de waterveiligheid van het Rivierengebied te vergroten. Commissaris van de Koningin Jan Kamminga gaf de Tielse bestuurders in 1995 een por om daarbij ook de Waalkade te betrekken. Hij zei toen: “Maak gebruik van de gelegenheid om eindelijk iets te doen aan dat lelijke Waalfront en het daar geparkeerde blik.” Daarmee begon een lange periode van plannen maken. Het Waalfront werd onderdeel van een veel groter plan waar de drie toegangspoorten van de stad en de bouw van een nieuw cultuurcentrum deel van uitmaakten. Het cultuurcentrum kreeg voorrang. Urgentie voor de Waalkade kwam pas toen bleek dat de kademuur in zeer slechte staat was en dringend groot en duur onderhoud nodig was. De meekoppelkansen werden nu benut en enkele jaren later ging de spade voor het eerste deel de grond in. Voor het hele terrein was onvoldoende geld beschikbaar. Het nu gerealiseerde plan is een onderdeel van het masterplan Waalfront dat de stad beter met de rivier moet verbinden en de fraaie ligging aan de Waal moet benutten.
Het plan
Ingenieursburo Nebest analyseerde de bouwkundige staat van de kade en het terrein en maakte op basis daarvan en het eisenpakket een technisch ontwerp voor de kademuur en de openbare ruimte. De inrichting van de openbare ruimte was in handen van landschapsarchitect Ivana Zambeli. Zambeli over haar ontwerp: “Het was best lastig want er waren nogal wat beperkingen. Zo moest ik er rekening mee houden dat een groot deel van het terrein gemiddeld enkele malen per jaar onder water staat. Bijna alle straatmeubilair moet bovendien, omdat het een snelle doorstroming richting zee belemmert, makkelijk weggehaald kunnen worden. Dus is veel demontabel gemaakt. Het wegdek moest berekend zijn op zware vrachtauto’s die spullen voor de evenementen aan en afvoeren en er was ruimte nodig voor het parkeren van 200 auto’s en een wandelpromenade. Dat is allemaal gelukt.”
Materialen
Ivana vervolgt: “Ik heb gekozen voor materialen die passen bij de rivieromgeving. Veel is uitgevoerd in zwaar zogenaamd cortenstaal. Het hout van de zitbanken is afkomstig van meerpalen. De bestrating van de promenade is geplaveid met bazaltkeien uit Belgische steengroeven. Die keien hebben we aan de bovenkant laten afvlakken zodat er makkelijk en veilig gewandeld kan worden.”
De promenade eindigt voorlopig bij een fraai uitzichtpunt waar haven en Waal in elkaar over gaan. Naast enkele banken bevindt zich hier een betonnen trap die tevens als zittribune dienst doet. In de buurt van de trap zijn basaltkeien in de rivier gestort om te voorkomen dat personen in diep water terecht kunnen komen. Bij mooi weer zal dit punt een mooie verblijfsplek worden. Ongetwijfeld een van de mooiste plekjes van de stad, waar je de aanwezigheid van de rivier ziet maar ook voelt en ruikt.
Toegankelijk voor slechtzienden
Tijdens de openstelling voor de pers komen we Heleen Schoots tegen. Heleen is bestuurslid van de Maculavereniging, een vereniging van en voor mensen die leiden aan de oogziekte Macula. Zij heeft samen met anderen het ontwerp beoordeeld op de toegankelijkheid en veiligheid voor slechtzienden. Heleen: “Mooi dat de gemeente daar aan gedacht heeft. We vonden wel wat puntjes die voor onze doelgroep aandacht behoefden daar is bij de uitvoering rekening mee gehouden.”
Walk of History
Heleen is nog op een tweede manier betrokken bij het project. Zij is de moeder van architect Martijn Schoots. Martijn is in Tiel geboren, woont nu in Rotterdam en is ontwerper van landschap en publieke ruimten. In 2004 won hij de eerste prijs bij een ontwerpwedstrijd voor architecten voor de inrichting van de kade.
architect Schoots
Die wedstrijd was georganiseerd door Aannemingsbedrijf Bam Beutener ter gelegenheid van het 125 jarig bestaan van het Tielse bouwbedrijf Beutener. De in de Agnietenhof gepresenteerde ontwerpen kregen destijds veel lof, maar uitgevoerd is er geen. Martijn heeft wel al die tijd de ontwikkelingen rond de Waalkade intensief gevolgd. Hij kreeg opdracht om teksten te maken die informatie geven over belangrijke gebeurtenissen, vroegere gebruiken, activiteiten en verdwenen markante gebouwen op en rond de Waalkade. Die teksten zijn aangebracht op de middenstrook van de loper, een brede wandelstraat die de Waterpoort met het einde van de wandelpromenade verbindt. Die loper, zoals die schuine verbindingsweg genoemd wordt is daardoor een unieke walk of history geworden.
Kosten
Het deel van het project dat nu opgeleverd is kost ruim 5 miljoen euro. Een groot deel van dat bedrag is besteed aan de vernieuwing en verankering van de kademuur. Die uitgaven waren onvermijdelijk omdat er anders geen schepen meer konden aanmeren en de haven maar beperkt gebruikt kon worden. Eerder zijn al trappen aangelegd die de Havendijk met de Waalkade verbinden. Die kunnen ook als zittribune gebruikt worden. Nu is het nog wachten op het opknappen van het westelijke deel van de Waalkade. Daar zal volgens een ruwe schatting van wethouder Melissen nog een bedrag van twee miljoen voor nodig zijn.
fotoserie 1
Luchtfoto’s
Avond opnamen
Teksten op de loper
Reacties zijn gesloten.