Oude Bekenden 7: Menno ter Braak vond een thuis bij Tielse oom en tante

Het statige huis dat op de Korenbeurs uitkijkt, was lange tijd de woonstee van de Tielse huisarts Jan Gerrit ter Braak. Nu woont daar fotograaf Raphaël Drent.

In de zomer van 1914 bracht zijn neef, de latere schrijver en dichter Menno ter Braak er zijn vakantie deels door. De Eerste Wereldoorlog stond op uitbreken. Op straat werden de bulletins en kranten gelezen en even later werd de Waterlinie in stelling gebracht en was Nederland in staat van paraatheid.

Menno ter Braak zou in 1915 terugkeren naar Tiel: hij had toen de mulo in Winterswijk achter de rug, de school die hij bezocht vanuit zijn woonplaats Eibergen. Menno ging naar het Tielse gymnasium, waar zijn geest danig werd uitgedaagd. De lichamelijk wat zwakke Ter Braak kon zich er op een andere manier doen gelden: hij had een grote intelligentie en was ook vroegrijp.

  collectie Smit / Kers

De Tielse huisarts Ter Braak, in de gemeenschap zeer bekend en geliefd, nam Menno op, hij was de oudere broer van Menno’s vader. Menno’s vader was geestesziek en zou in 1952 door zelfdoding om het leven komen. Ook zijn tante Elisabeth was een Tiels icoon, er werd later een huishoudschool in de stad naar deze weldoenster vernoemd. Jan Gerrit had in 1896 de dokterspraktijk overgenomen van dokter Küthe, die even eerder was overleden, en zou die pas in 1928 opgeven. Het echtpaar was kinderloos en ontfermde zich over Menno, betaalde zelfs zijn studie aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam waar hij na zijn eindexamen in 1921 Nederlandse literatuur en geschiedenis studeerde.

Menno ter Braak had al voordat hij in 1928 afstudeerde van zich doen spreken als schrijver. Hij was enkele jaren redacteur van het tijdschrift Propria Cures en van andere literaire tijdschriften. Na zijn studie was Ter Braak onder meer leraar Nederlands in Zaltbommel, tot hij werd benoemd aan het Rotterdams Lyceum aan de Beukelsdijk. In die tijd ook ontmoette hij Eddy du Perron, de schrijver die een leven lang zijn vriend zou blijven en die samen met hem het tijdschrift Forum oprichtte. Menno begon ook te schrijven voor dagblad Het Vaderland in Den Haag en werd intussen meer en meer van belang voor de Nederlandse literatuur. In de krant, losse boeken en essays uitte hij zich zeer antifascistisch. En hij vertaalde boeken uit het Duits om Nederland te wijzen op de gruwelen die zouden komen. Hij pleegde, in wanhoop, zelfmoord toen Nederland capituleerde in de nacht van 14 op 15 mei 1940, in Den Haag.

1998

Reacties zijn gesloten.

Geverifieerd door MonsterInsights